Σάββατο 29 Ιανουαρίου 2011

ΚΑΤΗΓΟΡΟΥΜΕΝΟ-ΣΥΝΔΕΤΙΚΑ ΡΗΜΑΤΑ

Τα συνδετικά ρήματα - κατηγορούμενο
 (Νεοελληνική Γλώσσα Α΄ Γυμνασίου, Βασίλης Πρασσάς, εκδόσεις Κοκοτσάκης)


Χρήσιμα στοιχεία θεωρίας:

1)   Συνδετικά ρήματα είναι τα ρήματα που συνδέουν το υποκείμενο του ρήματος με ένα κατηγορούμενο (π.χ. Η Άννα είναι μαθήτρια).
2)      Το βασικότερο συνδετικό ρήμα είναι το είμαι. Άλλα συνδετικά ρήματα είναι: γίνομαι, φαίνομαι, μοιάζω, παραμένω, θεωρούμαι, εμφανίζομαι, παρουσιάζομαι, αποδεικνύομαι, εκλέγομαι, διορίζομαι, πάω για, μιλάω ως, αποτελώ, ονομάζομαι, λέγομαι, αναγνωρίζομαι, ανακηρύσσομαι, χειροτονούμαι, κληρώνομαι, ζω, μένω, γεννιέμαι, πεθαίνω, υπηρετώ, λογαριάζομαι, κ.λπ. 

3)      Κατηγορούμενο είναι ένα επίθετο (π.χ. Η Άννα είναι δραστήρια) ή ένα ουσιαστικό (π.χ. Η Άννα είναι μαθήτρια), που δηλώνει ότι το υποκείμενο έχει μια ιδιότητα, ένα χαρακτηριστικό ή βρίσκεται σε μια κατάσταση. Ακόμη και δευτερεύουσα ονοματική αναφορική πρόταση μπορεί να λειτουργήσει ως κατηγορούμενο, π.χ. Στην Ελλάδα είσαι ό,τι δηλώσεις.
4) Υπάρχουν δύο είδη: το κατηγορούμενο του υποκειμένου και το κατηγορούμενο του αντικειμένου:
  •      Το κατηγορούμενο του υποκειμένου μπαίνει στην ίδια πτώση με το υποκείμενο, δηλαδή σε ονομαστική, π.χ. «Η Άννα είναι μαθήτρια), (εκτός αν πρόκειται για ουσιαστικό σε πτώση γενική, οπότε είναι γενική κατηγορηματική, π.χ. «Το αυτοκίνητο είναι του πατέρα μου»). 
  •       Το κατηγορούμενο του αντικειμένου είναι στην ίδια πτώση με το αντικείμενο. Δηλαδή το ρήμα συντάσσεται με δύο αιτιατικές, η μία είναι αντικείμενο και άλλη κατηγορούμενο του αντικειμένου (Ορίζουμε εσένα αρχηγό /ή ως αρχηγό). Η αιτιατική «εσένα» είναι αντικείμενο και η αιτιατική «αρχηγό» κατηγορούμενο του αντικειμένου, αφού αποδίδει σε αυτό κάποια ιδιότητα. Συχνά πριν από την αιτιατική-κατηγορούμενο του αντικειμένου υπάρχουν τα μόρια ως, για, σαν. Ρήματα που συντάσσονται με κατηγορούμενο του αντικειμένου είναι: ανακηρύσσω, αποκαλώ, διορίζω, εκλέγω, θεωρώ, κρίνω, ονομάζω, χειροτονώ κ.λπ.. Τα ρήματα αυτά στη μεσοπαθητική φωνή λειτουργούν ως κανονικά συνδετικά ρήματα (Ορίστηκα αρχηγός). 
5)  Τα συνδετικά ρήματα χρησιμοποιούνται συχνά στην περιγραφή προσώπων, αντικειμένων, καταστάσεων κ.λπ., επειδή με αυτό τον τρόπο αποδίδουμε τις ιδιότητες αυτού που περιγράφουμε, οι οποίες αποτελούν ταυτόχρονα και νέες πληροφορίες (π.χ. «Ο πατέρας μου είναι ψηλός, αδύνατος…»).

84 σχόλια:

  1. ειναι το ρημα βρισκομαι συνδετικο?

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. ΝΑΙ !!!!!

      Διαγραφή
    2. ναι ανονιμε

      Διαγραφή
    3. Ανώνυμος03 Ιουνίου, 2013

      Ανάλογα με την περίπτωση. Άλλωστε κάποια συνδετικά ρήματα λειτουργούν και ως μη συνδετικά (χωρίς κατηγορούμενο, αλλά ως κατηγορηματικά (όταν το κατηγόρημα έχει τη μορφή:υποκείμενο και ρήμα). Για παράδειγμα: Ο Μάρκος βρίσκεται στην Ιταλία (μη συνδετικό, δεν αποδίδει κάποια ιδιότητα) ΑΛΛΑ : Αυτήν την εποχή βρίσκομαι μετέωρος (συνδετικό, αφού αποδίδει ιδιότητα)

      Διαγραφή
  2. Σε κάποιες περιπτώσεις παίρνει προληπτικό κατηγορούμενο ή του αποτελέσματος, π.χ."και ξαφνικά βρίσκομαι μπλεγμένος σε μια..."

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ανώνυμος31 Μαΐου, 2012

      Πότε το αντικείμενο γίνεται κατηγορούμενο;

      Διαγραφή
    2. Δεν μπορεί να συμβεί αυτό

      Διαγραφή
    3. Ανώνυμος13 Ιουνίου, 2012

      οταν το ρημα ειναι συνδετικο τοτε αντι για αντικειμενο εχουμε κατηγορουμενο!

      Διαγραφή
  3. Στην προταση: O Kωστής Παλαμάς γεννήθηκε στην Πάτρα, ποιο είναι το κατηγορούμενο;
    το κατηγορούμενο δεν είναι στην ίδια πτώση με το υποκείμενο?

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ανώνυμος14 Μαρτίου, 2012

      ΤΟ ΣΤΗΝ ΠΑΤΡΑ

      Διαγραφή
    2. Ανώνυμος14 Μαρτίου, 2012

      εμπρόθετος προσδιορισμός του τόπου

      Διαγραφή
    3. το ΣΤΗΝ ΠΑΤΡΑ ειναι εμπρόθετος προσδιορισμός του τόπου . Αυτή η πρόταση δεν έχει κατειγορούμενο !!!!!!!!!!!

      Διαγραφή
    4. Ανώνυμος17 Μαρτίου, 2013

      ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΚΑΤΗΓΟΡΟΥΜΕΝΟ

      Διαγραφή
    5. ποιά είναι τα συνδετικά ρήματα;;;;;

      Διαγραφή
  4. Σ΄ αυτήν την πρόταση το γεννιέμαι δεν έχει ρόλο συνδετικού ρήματος, οπότε δεν υπάρχει κατηγορούμενο, η σημασία του συμπληρώνεται με εμπρόθετο του τόπου.

    Αν, όμως "Ο Παλαμάς γεννήθηκε "ποιητής"", τότε "ποιητής" (μεταφ. ιδιότητα) είναι κατηγορούμενο

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Ευχαριστώ πολύ για τη διευκρίνηση!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. ευχαριστω που με βοηθησατε!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. το ρημα εχω ειναι συνθετικο;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Αυριο γραφουμε και δεν εχω καταλαβει ΤΙΠΟΤΑ!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. δε κατάλαβα Τί Πο Τάαααααααααα καμιά άλλη βοήθειά?

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. εεε πιτεμου μερικα συνδετικα

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Συνδετικά ρήματα:
      είμαι, γίνομαι, φαίνομαι, μοιάζω, παραμένω, θεωρούμαι, εμφανίζομαι, παρουσιάζομαι, αποδεικνύομαι, εκλέγομαι, διορίζομαι, πάω για, μιλάω ως, αποτελώ, ονομάζομαι, λέγομαι, αναγνωρίζομαι, ανακηρύσσομαι, χειροτονούμαι, κληρώνομαι, ζω, μένω, γεννιέμαι, πεθαίνω, υπηρετώ, λογαριάζομαι, κ.λπ.

      Διαγραφή
  11. μπορείτε να μου πι τε πως τα χρησιμοποιήσουμε σε προτάσεις Ε;;;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ο πιο εύκολος τρόπος είναι να βάζει Υποκείμενο - συνδετικό ρήμα - κατηγορούμενο.
      Π.χ Είμαι γρήγορη.
      Το φαγητό φαίνεται νόστιμο.
      Ο Νίκος εκλέχθηκε πρόεδρος.
      Ο Αθανάσιος Διάκος πέθανε ήρωας.

      Διαγραφή
    2. Αρα τον "φαίνεται" είναι το συνδετικο, σωστα;

      Διαγραφή
  12. "Σε ένα μικρό άγνωστο νησί η Λητώ γέννησε τον όμορφο γιο της. Ήταν ο Απόλλωνας."

    Σε αυτό το παράδειγμα: ήταν είναι το συνδετικό ρήμα, ο Απόλλωνας είναι το Υποκείμενο και ο όμορφος γιος είναι το Κατηγορούμενο, που εννοείται από την προηγούμενη πρόταση ή το ανάποδο;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. κι εγω γραφω αυριο συντακτικο και εξαρτημενες/ανεξαρτητες προτασεις

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  14. το ρημα εκλεγομαι δν δειχνει κατασταση ?

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  15. Ανώνυμος04 Μαρτίου, 2012

    ΤΟ ΡΗΜΑ ΚΑΤΑΝΤΩ Π.Χ. Ο ΠΕΤΡΟΣ ΚΑΤΑΝΤΗΣΕ ΕΡΕΙΠΙΟ
    ΕΙΝΑΙ ΣΥΝΔΕΤΙΚΟ;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  16. Ανώνυμος09 Μαρτίου, 2012

    τα κατάλαβα όλα τα συνδετικά ρήματα

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  17. ευχαριστω πολυ!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  18. καλησπέρα,
    λέμε "η αναπτυξη της οικονομίας αποτελεί στοχο της κυβερνησης" ή στοχοΣ καθως το "αποτελεί" ειναι συνδετικό?

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  19. Καλησπέρα,
    Το ρ. "αποτελώ" έχει δύο λειτουργίες: 1) αναφέρεται σε κάτι ή κάποιον που είναι ένα από τα μέλη ή τα μέρη που συνθέτουν ένα οργανωμένο ή ενιαίο σύνολο, και 2)στη θέση του ρήματος είμαι, οπότε λειτουργεί ως συνδετικό, όταν γίνεται αναφορά σε ένα ουσιώδες στοιχείο του υποκειμένου.
    Και στις δύο όμως περιπτώσεις, ακόμη και όταν έχει θέση συνδετικού, το συμπλήρωμά του είναι σε πτώση αιτιατική,
    οπότε "... αποτελεί στόχο..."

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  20. re ayrio grrafo ena test kai den 3ero thn thfla mou pou lei ologos:) ox exw agonia!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  21. 3erw th 8a kaneis deiabase!!!!!!!!! mhn di3is stous alous oti den diabases eleos den einai sosto!!!! ^_^ kanto kai 8a dhs apotlesmata^_^^_~

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  22. enta3i 8a to kanw!!! pos kaneis to fatsoulaki?

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  23. aa einai mistiko hehehehe:)^_^^_!#_#*_*$_$

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  24. bbbb pao na diabasw likio pao prepi na diabasw poli re tixea mpika edw hehehe telos panton 8a 3anampo na milisoume^_^

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  25. pliz pes mou otan 3anampis pos klinoume to to spiti gt eimai poli mikros kai dee 3erw 3erw na grafo kl ston ipologisti

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  26. eleos den ta ma8ate sto sxoleio rota ayrio thn kiria kai 8a sou pi ayto einai panefkolo^_^ lipon... akou rota kapion megalo thn mama sou to mpampa sou thn kiria kai 8a sou pi ali8ia twra min rotas tetia pragmata ee geia na min to 3eris protaki 8a eisai h defteraki sosta?

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  27. oxi hme tritaki aplos den ta ma8ame akoma!!!:( ee kai 8elw na 3ero merika pragmata gt o adelfos mou den mou lei:( agori hse h koritsi? egw agori kai endiaferomai kai se opion aresi ayto!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  28. okok den sou lew gt milas asxima kai an hse tritaki nai kai hmai koritsi kai th se niazi esena? an eimai koritsi h agori eleos!!!mono ayto exw na pw eleos ,eleos ,eleos de milao se paidia pou milane asxima kai den milao se agorakia mikra!!!! exw na diabaso 2 bibilia ante geia did bbb kai an apantisis esi egw den 8a apantiso 8a apantisi o adelfos mou pou pai panepistimio ok??? an 8elis na milas me paidia alla pai3e stardoll einai kai geia koritsia kai geia agoria ok? twra se afino mai ton adelfo mou!!!!! egra4a pola geia na teliono exw kai askisis popo ola simera simbenoun ola simera???

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  29. th einai to stardoll to exeis pai3i pote?

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  30. oxi den to exw pai3i to paizh mia fili apo apo thn tino twra aseme sou ipai se afino ston adelfo mou!!!^_^_^^_^_^_^^_^_^^_^_^_^_^^_^_^_^_^^_^__^

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  31. okok 8a to pai3o thn fili sou pos thn lene

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  32. na mhn se niazh th ka8omai kai sou milao exw alla pragmata na kanw eleoseleoseleos aman me parasernis exw diabasma hello de to katalabenis pao likio kai exw poli diabasma an 3eris

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  33. οταν λεμε ρημα με δυο αντικειμενα δεν γινετε εε...??? πρεπει να ειναι δυο ρηματα ωστε να 'ανηκει' το ενα αντικειμενο στο ενα ρημα και το αλλο αντικειμενο στο αλλο ρημα ?????

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Γίνεται, είναι τα δίπτωτα μεταβατικά ρήματα: λέω κάτι σε κάποιον, παίρνω κάτι από κάποιον κ.λπ.
      Δες την ανάρτιση: Αντικείμενο / Μονόπτωτα και δίπτωτα ρήματα (Θεωρία και ασκήσεις)

      Διαγραφή
  34. Ευχαριστω για τα συνδετικα!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  35. είναι το ρήμα 'ακολουθώ' συνδετικό?

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  36. Ναι, όταν έχει τη σημασία "ακολουθώ δεύτερος/κουρασμένος..."

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  37. paidia to pe8eno an to vro se protasi aspoume o giorgos pe8ane ine pali sindetiko i prepi na ine se pa8itiki foni?

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  38. Ανώνυμος12 Μαΐου, 2013

    νομιζω πως ναι ,ειναι!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  39. Ανώνυμος25 Μαΐου, 2013

    τα αμεταβατα ρηματα δεν παιρνουν αντικειμενο σωστα; κατηγορουμενο ομωσ παιρνουν ; τα αμεταβατα ρηματα ειναικαι συνδετικα καποιεσ φορεσ;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Σωστά! Δεν παίρνουν ούτε κατηγορούμενο. Είναι διαφορετικές κατηγορίες.

      Διαγραφή
  40. Ανώνυμος25 Μαΐου, 2013

    μια δευτερευουσα ονοματικη προταση λειτουργει ωσ εμμεσο ή αμεσο αντικειμενο;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  41. Ανώνυμος25 Μαΐου, 2013

    μια δευτερευουσα προταση λειτουργει ωσ αμεσο ή εμμεσο αντικειμενο

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Νομίζω πως δεν υπάρχει "ειδικός κανόνας" για τις δευτ. ονοματικές.
      Μπορεί να είναι και άμεσο, π.χ. Δίνω ό,τι έχω στους φτωχούς
      και έμμεσο, π.χ. Αναγκάζω τον αδελφό μου να με καλύψει

      Διαγραφή
  42. Η πρόταση "ο Χ. έμαθε να στέλνει, εκτός από σε μένα και σε σένα, και στους υπόλοιπους φίλους επιστολές" αισθάνομαι πως είναι λάθος στο "σε" που προηγείται του "μένα" (δηλαδή, είναι περιττό). Πως μπορώ να τεκμηριώσω την άποψή μου με γραμματικούς κανόνες?

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Το μόνο που σκέφτομαι είναι να αντικατασταθεί το "εκτός...σε σένα" με το "εκτός από σε εμάς"
      Ειδάλλως, συντακτικά είναι ορθή η πρόταση...

      Διαγραφή
  43. Ανώνυμος03 Μαΐου, 2015

    ρε παιδιαα μην τσακωνεστε!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  44. Ανώνυμος02 Ιουνίου, 2015

    Εδώ ζητάμε απαντήσεις, όχι τσακωμούς!!!!!!!!!!!!!!!!! :) ;)

    ΑπάντησηΔιαγραφή