Δευτέρα 28 Σεπτεμβρίου 2020

ΛΕΞΕΙΣ ΠΟΥ ΓΡΑΦΟΝΤΑΙ ΜΕ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΟ ΑΡΧΙΚΟ ΤΟΥΣ ΓΡΑΜΜΑ

Γράφονται με κεφαλαίο στην αρχή:


1) Τα ανθρωπωνύμια: βαφτιστικά (Γιώργος, Άννα) και τα οικογενειακά (Παπαπέτρου, Πλάτωνας)

Τα επίθετα, όμως, που παράγονται από τα ανθρωπωνύμια γράφονται με μικρό (πλατωνικός διάλογος)

2)  Οι επίσημες ονομασίες κρατών (Ελλάδα, Ισπανία) και τα τοπωνύμια (Αθήνα, Μαδρίτη)


3)  Τα εθνικά ονόματα (Έλληνας, Ισπανός) και τα ονόματα που φανερώνουν τοπική καταγωγή (Αθηναίος, Ζακυνθινός)

Όταν, όμως, τα τοπωνύμια, τα εθνικά ονόματα και τα ονόματα που φανερώνουν καταγωγή είναι επίθετα ή επιθετικοί προσδιορισμοί, τότε το αρχικό τους γράμμα γράφεται με μικρό (ελληνική παράδοση)

4) Τα ονόματα ζώων ( Αζόρ)

5) Οι γεωγραφικοί όροι, απλοί και σύνθετοι: ονόματα βουνών (Όλυμπος), λιμνών (Παμβώτιδα), ποταμών (Πηνειός), θαλασσών (Αιγαίο, Μεσόγειος Θάλασσα)  κλπ.

Όταν ο γεωγραφικός, όμως, όρος βρίσκεται πριν από το όνομα και είναι απόλυτα βέβαιο ότι αναφέρεται σε γεωγραφική περιοχή, τότε ο γεωγραφικός όρος γράφεται με μικρό γράμμα (ο ισθμός της Κορίνθου)

6) Τα ονόματα συνοικιών (Πέραμα, Νέα Ιωνία)  και γεωγραφικών τοποθεσιών (Κακιά Σκάλα)


7) Τα ονόματα δρόμων-οδών (οδός Αχαρνών, Κηφισίας, Αττική Οδός)


8)  Τα ονόματα πλατειών (πλατεία Κυψέλης, Αριστοτέλους)


9) Τα ονόματα των μηνών (Οκτώβριος), των ημερών της εβδομάδας(Τρίτη)  και των εορτών (Πάσχα, Πρωτοχρονιά)

Τα ονόματα των εποχών, όμως, γράφονται με μικρό (άνοιξη, καλοκαίρι) και τα επίθετα που παράγονται από τα ονόματα ημερών, μηνών και εορτών γράφονται με μικρό (πασχαλινά έθιμα)

10) Λέξεις που αναφέρονται σε θεία πρόσωπα (Θεός, Χριστός) ή έννοιες θεολογικές (Άγιο Πνεύμα, Θεία Πρόνοια, Ιερά Τράπεζα)

Η λέξη θεός, όμως, όταν αναφέρεται σε ειδωλολατρικό θεό, γράφεται με μικρό (ο θεός Άρης, η θεά Αφροδίτη)

11)  Οι ονομασίες θρησκειών, δογμάτων και αιρέσεων (Χριστιανισμός, Ισλαμισμός)

Οι ονομασίες, όμως, των οπαδών των διαφόρων θρησκειών, δογμάτων και αιρέσεων γράφονται με μικρό  (χριστιανός, ισλαμιστής)


12)  Οι λέξεις άγιος και όσιος όταν συνοδεύουν ονόματα μονών, εκκλησιών, τόπων λατρείας ή δρόμων (ο ναός του Αγίου Βασιλείου, η Αγία Λαύρα, ο Όσιος Λουκάς)


13)  Οι προσωνυμίες προσώπων και αγίων (Μέγας Αλέξανδρος, Βασίλειος ο Μέγας)

 
14)  Οι επωνυμίες εκκλησιών (η Μητρόπολη της Αθήνας), εκκλησιαστικών θεσμών (το Οικουμενικό Πατριαρχείο) και ιδρυμάτων (η Κιβωτός της Ορθοδοξίας)


15)  Οι τίτλοι φορέων εκκλησιαστικής εξουσίας (ο Πατριάρχης, ο Μητροπολίτης Ζακύνθου)

Όταν, όμως, συνοδεύονται από το όνομα τους, γράφονται συνήθως με μικρό (ο μητροπολίτης Ζακύνθου Διονύσιος)

16)  Τα ουράνια σώματα 'Ηλιος, Γη, Σελήνη, όταν είναι όροι του λεξιλογίου των φυσικών επιστημών ( η απόσταση της Γης από τον Ήλιο)

Σε όλες τις άλλες περιπτώσεις όμως οι ίδιες λέξεις διατηρούν μικρό το αρχικό τους γράμμα (οι καρποί της γης, η δύση του ήλιου)

17)  Οι ονομασίες των επιστημών (Φυσική), των τεχνών (Ζωγραφική), των μαθημάτων (Ιστορία) και όρων-περιόδων  (Προϊστορία)


18) Οι επωνυμίες των εκπαιδευτικών και των πνευματικών ιδρυμάτων (Πανεπιστήμιο Κρήτης, 1ο Γυμνάσιο) 


19) Τα ιστορικά γεγονότα (Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος), οι ιστορικές περίοδοι (Βυζαντινή Περίοδος) και οι όροι με σημαντικό ιστορικό-εθνικό περιεχόμενο (Μικρασιατική Καταστροφή)

Όταν, όμως, οι ιστορικές περίοδοι έχουν θέση επιθετικού προσδιορισμού, τότε το αρχικό τους γράμμα γράφεται με μικρό (βυζαντινή εικονογραφία)

20) Οι τίτλοι των έργων-βιβλίων της λογοτεχνίας και της τέχνης (η Ιλιάδα του Ομήρου,  ο Αλχημιστής, η Γκουέρνικα του Πικάσο)


21) Οι τίτλοι περιοδικών (Εστία), εφημερίδων (Το Βήμα), κινηματογραφικών και θεατρικών έργων


22) Οι έννοιες όταν προσωποποιούνται (αγώνας για την Ελευθερία και τη Δημοκρατία), σε όλες τις άλλες περιπτώσεις γράφονται με μικρό (η ελευθερία μας είναι αδιαπραγμάτευτη, οι σύγχρονες δημοκρατίες)


23) Οι όροι που αναφέρονται στα επίσημα θεσμικά και διοικητικά όργανα μιας χώρας (η Βουλή των Ελλήνων, το Συμβούλιο Επικρατείας, ο Δήμος Ζακύνθου)


24) Οι επωνυμίες ιδρυμάτων και οργανισμών ( Ίδρυμα Κοινωνικών Ασφαλίσεων,  Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών, Ευρωπαϊκή Ένωση)


25) Οι επωνυμίες οργανώσεων, ενώσεων και συλλόγων (Διεθνής Αμνηστία, Σύλλογος Εκπαιδευτικών, Δεκαπενταμελές Συμβούλιο)


26) Οι επωνυμίες των τραπεζών ( Εθνική Τράπεζα)

27) Οι επωνυμίες αθλητικών ομάδων και συλλόγων (Πανιώνιος, Αθλητικός Όμιλος)

28) Η επίσημη επωνυμία των σωμάτων ασφαλείας, καθώς και οι διοικητικές διαιρέσεις τους (Πολεμική Αεροπορία,  Αστυνομία, Λιμενικό Σώμα)


29) Οι λέξεις που αναφέρονται σε δημόσια αξιώματα και τίτλους, όταν αυτά αναφέρονται με τη θεσμική τους σημασία (Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ο Δήμαρχος, ο Υπουργός)


30) Οι τιμητικοί τίτλοι (Εξοχότατος, Σεβασμιότατος, Βασιλιάς)

Όταν, όμως, οι λέξεις αναφέρονται σε δημόσια αξιώματα και τίτλους λειτουργούν ως επίθετα ή επιθετικοί προσδιορισμοί, τότε το αρχικό τους γράμμα γράφεται με μικρό (ο βασιλιάς Κωνσταντίνος)

31) Τα τακτικά αριθμητικά που συνοδεύουν ονόματα προσώπων ή γεγονότων (Λέων ΣΤ' ο Σοφός, Α' Παγκόσμιος Πόλεμος)


32) Οι επωνυμίες των κομμάτων ( Νέα Δημοκρατία, Κουμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας)  

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου