ΠΥΛΩΝΕΣ ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
ΚΑΙ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΡΟΟΔΟΥ
- Η θεσμική κατοχύρωση των δικαιωμάτων των πολιτών… σε όλα τα επίπεδα, ατομικό, κοινωνικό, πολιτικό… διότι πολλά από αυτά είναι «θεσμικά ανοχύρωτα», π.χ. ατομικά (ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα)… εργασιακά στο πλαίσιο της ασύδοτης δράσης της ελεύθερης οικονομίας-ιδιωτικών επιχειρήσεων…
· Ιδιαίτερο «κεφάλαιο» πρέπει να αποτελέσει η θεσμική κατοχύρωση των δικαιωμάτων όσων δεν είναι υπήκοοι μιας χώρας, δηλαδή των μεταναστών και προσφύγων (ατομικά, εργασιακά, πολιτισμικά-θρησκευτικά)… καθώς και η ανάπτυξη μιας ουσιαστικής αντιρατσιστικής πολιτικής…
- Η ενίσχυση του κράτους δικαίου, μέσω της διασφάλισης της ισότητας των ευκαιριών σε όλους τους τομείς, π.χ. στην εργασία, στην εκπαίδευση, στην υγεία (ισότητα ευκαιριών για κάρπωση των προσφερόμενων κοινωνικών αγαθών)…, της αξιοκρατίας…, της ίσης αντιμετώπισης από το νόμο (ισονομία)…, της δίκαιης φορολόγησης (φορολογική δικαιοσύνη)…
· καθώς και η ενίσχυση και θωράκιση του κράτους πρόνοιας για άτομα που χρήζουν ιδιαίτερη στήριξη, π.χ. άτομα με ειδικές ανάγκες, άστεγοι, άνεργοι, ασθενείς του AIDS, χαμηλόμισθοι…
- Η άμβλυνση των κοινωνικών χασμάτων, μέσω της αναδιανομής του πλούτου με κριτήρια κοινωνικής δικαιοσύνης…, π.χ. μισθολογικός εξορθολογισμός, μέσω πραγματικών και ουσιαστικών αυξήσεων των χαμηλών εισοδημάτων και μειώσεων των «προκλητικών αμοιβών» κάποιων, π.χ. των μάνατζερ επιχειρήσεων…, φορολογικός εξορθολογισμός…, συμμετοχή των εργαζομένων στα κέρδη των επιχειρήσεων…, πολιτικές πάταξης της αισχροκέρδειας, της κερδοσκοπίας, των πρακτικών τύπου «καρτέλ», της ακρίβειας, των αυθαίρετων ανατιμήσεων…
- Ο ουσιαστικός δομικός εκδημοκρατισμός, η παγίωση δηλαδή των δημοκρατικών δομών σε όλα τα επίπεδα λήψης αποφάσεων (δομική δημοκρατία)…
· Θεμελιώδες μέγεθος όλων των δημοκρατικών διαδικασιών πρέπει να αποτελεί η δημόσια διαβούλευση, ο διάλογος δηλαδή τόσο μεταξύ αυτών που έχουν την αποφασιστική αρμοδιότητα όσο και μεταξύ αυτών και των αρμόδιων κοινωνικών φορέων και εταίρων (ανοιχτός δημόσιος διάλογος)…, π.χ. οι αποφάσεις που αφορούν στο εκπαιδευτικό σύστημα πρέπει να λαμβάνονται μέσω ενός ανοιχτού και γόνιμου διαλόγου της πολιτικής ηγεσίας με όλους τους εκπαιδευτικούς φορείς και εταίρους (εκπαιδευτικοί, μαθητές, γονείς, τοπικοί φορείς)… [όχι μονομερείς και αυθαίρετες αποφάσεις…, ούτε πρόσκληση για διάλογο πάνω σε «προειλημμένες αποφάσεις»…]
· Και αναγκαία συνθήκη για τον ουσιαστικό και αποτελεσματικό δομικό εκδημοκρατισμό είναι η αποκέντρωση εξουσιών, αποφασιστικών αρμοδιοτήτων και ευθυνών προς τα περιφερειακά και τοπικά όργανα, προκειμένου αυτά να συμμετέχουν και να συνεργούν στη διαμόρφωση και εφαρμογή της πολιτικής που τους αφορά, έτσι ώστε να χαράσσεται και να εφαρμόζεται μια πολιτική που θα απηχεί και θα υπηρετεί τις ανάγκες και τις προσδοκίες των κοινωνικών μαζών… π.χ. αποκέντρωση του εκπαιδευτικού συστήματος ώστε η εκπαιδευτική μονάδα να αποτελέσει φορέα διαμόρφωσης και άσκησης εσωτερικής εκπαιδευτικής πολιτικής (ανοιχτό σχολείο) και να μην περιορίζεται μόνο στον παθητικό ρόλο της εκτέλεσης «άνωθεν αποφάσεων»… [όχι συγκεντρωτισμός, διότι τρέφει την αλαζονεία της εξουσίας… και δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις σύνθετες και ποικιλόμορφες ανάγκες και προσδοκίες των κοινωνικών συνόλων…]
- Η ανάπτυξη μηχανισμών δημοκρατικού ελέγχου του συνόλου των θεσμικών οργάνων που διαχειρίζονται οποιαδήποτε μορφή εξουσίας…, έλεγχος της πολιτικής ηγεσίας για τον τρόπο λήψης αποφάσεων και άσκησης της εξουσίας …, έλεγχος των κρατικών ή δημόσιων λειτουργών και υπηρεσιών, π.χ. της πολεοδομίας, της εφορίας…, ώστε να περιφρουρείται αφενός η «δημοκρατικότητα των διαδικασιών» και η διαφάνεια και αφετέρου να αποτρέπονται ή να καταστέλλονται φαινόμενα διαπλοκής και διαφθοράς σε όποιο επίπεδο αυτά και αν αναπτύσσονται (διαδικασίες εξυγίανσης και κάθαρσης του πολιτικού βίου), προκειμένου να διασφαλίζεται εν τέλει το δημόσιο συμφέρον, η άσκηση δηλαδή της εξουσίας «υπέρ του λαού»… Ο έλεγχος αυτός μπορεί και πρέπει να γίνεται από το ίδιο το Εθνικό Κοινοβούλιο-Βουλή (εξεταστικές και προανακριτικές επιτροπές), από Ανεξάρτητες Αρχές, από Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις, από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, αλλά και από τα ίδια τα κόμματα (εσωκομματικές διαδικασίες ελέγχου)… και πρέπει να είναι διαρκής, αντικειμενικός και αποτελεσματικός…
- Ο δημοκρατικός έλεγχος των πηγών πληροφόρησης… προκειμένου να διασφαλίζεται η πολύπλευρη και αντικειμενική ενημέρωση του πολίτη, καθώς και ο πλουραλισμός απόψεων και ιδεών… κατά αυτόν τον τρόπο τίθενται φραγμοί σε όλους τους μηχανισμούς πολιτικής προπαγάνδας και χειραγώγησης και περιφρουρείται το δικαίωμα της ελεύθερης πολιτικής βούλησης και επιλογής του κάθε πολίτη, αναγκαία συνθήκη για την ουσιαστική θωράκιση της λαϊκής κυριαρχίας… Ο έλεγχος αυτός αφορά τόσο στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, τα οποία πρέπει να λειτουργούν αμερόληπτα, αποστασιοποιημένα και αχειραγώγητα… όσο και στους πολιτικούς -και τα διάφορα συνδικαλιστικά όργανα- που αποτελούν άμεσους αγωγούς πληροφόρησης με τις δηλώσεις τους και τα σχόλια που κάνουν, οι οποίοι πρέπει να υπηρετούν πιστά την αντικειμενική ενημέρωση του πολίτη και την αλήθεια, καθώς και να απέχουν από κάθε προσπάθεια δημαγωγίας, λαϊκισμού και εφελκυσμού των λαϊκών μαζών…
- Η ανάπτυξη ενός «ποιοτικού πολιτικού πολιτισμού», ο οποίος θα είναι ικανός να περιφρουρήσει τους δύο θεμελιώδεις λίθους της δημοκρατίας, τη λαϊκή κυριαρχία και την υπηρέτηση του δημόσιου συμφέροντος… Ευθύνη για τη διαμόρφωση ενός τέτοιου κλίματος φέρουν:
· Κατά κόρον οι ίδιοι οι πολιτικοί, οι οποίοι πρέπει με τη στάση και τη συμπεριφορά τους, με τις αποφάσεις και ενέργειές τους να διδάσκουν το δημοκρατικό ήθος και ύφος… βασικά ζητούμενα αποτελούν: η εντιμότητα, η σεμνότητα, η μετριοπάθεια, η σύνεση, η διαλλακτικότητα, η ειλικρίνεια, η ανιδιοτέλεια, η διαφάνεια, η προσήλωση στο κοινό καλό, η πίστη στις δημοκρατικές αξίες, η αυτοκριτική, η αναγνώριση των λαθών, η δημόσια λογοδοσία, η συναίνεση για μείζονα θέματα… [όχι δογματισμός, φανατισμός, αλαζονεία, πολιτικός αμοραλισμός-μακιαβελισμός, πελατειακές σχέσεις-πολιτικός πατερναλισμός, ρουσφέτια, ευνοιοκρατία-νεποτισμός, ιδιοτέλεια, διαπλοκή, διαφθορά, διασπάθιση του δημόσιου χρήματος (τα «τρωκτικά» της πολιτικής), πολιτικός στρουθοκαμηλισμός, πολιτικός καρεκλοκενταυρισμός, πολιτικός χαμαιλεοντισμός, πολιτικοί λεονταρισμοί, σπίλωση των αντιπάλων, άγονες αντιπαραθέσεις…]
· Οι πολίτες, οι οποίοι πρέπει να ενδιαφέρονται και να συμμετέχουν στο κοινωνικοπολιτικό γίγνεσθαι, ώστε να «ξεκολλήσουν από τον καναπέ», να καταστούν «ενεργοί πολίτες»[1] (συμμετοχική δημοκρατία), να αυτοενημερώνονται, να διαμορφώνουν προσωπική άποψη για τα πράγματα, να προβληματίζονται και να κρίνουν μακριά από κομματικές αγκυλώσεις και λογικές «βολέματος», να αντιστέκονται στους μηχανισμούς προπαγάνδας και παραπλάνησης, να προβαίνουν σε ορθές επιλογές αναδεικνύοντας πολιτικούς άξιους και ικανούς να διαχειριστούν την εξουσία προς όφελος του λαού και της δημοκρατίας… αλλά και να καταστήσουν τη δημοκρατία «κτήμα» τους, εφαρμόζοντάς την στην καθημερινότητά τους (δημοκρατία της καθημερινότητας)…
· Οι φορείς της αγωγής και εκπαίδευσης, οι οποίοι πρέπει να εμφορούνται και να μετοχετεύουν τις δημοκρατικές αρχές και αξίες…, όχι όμως πολιτικά ευχολόγια ή ατέρμονες και ανέξοδες πολιτικές ηθικολογίες…
Βασίλης Πρασσάς
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου