Βασίλης Πρασσάς, Θεωρία και Πράξη, Έκθεση-Έκφραση Γ΄ Λυκείου, Εκδόσεις Κοκοτσάκης
Είναι δύσκολο να οριστεί με σαφήνεια και ακρίβεια η έννοια του δοκιμίου. Οι διάφορες απόπειρες σημασιολογικής του προσέγγισης γίνονται συνήθως μέσα από τη σύγκρισή του με τα υπόλοιπα κειμενικά είδη και μέσα στο πλαίσιο του λεγόμενου «αρνητικού ορισμού», τι δηλαδή δεν είναι δοκίμιο.
Γενικά και αφηρημένα θα λέγαμε πως πρόκειται για ένα ιδιαίτερο γραμματειακό είδος πεζού λόγου με μέση συνήθως έκταση και ευρεία ποικιλία μορφών και θεμάτων, προϊόν ενός προσωπικού και κατ’ επέκταση υποκειμενικού στοχασμού, όπου ο δοκιμιογράφος εκφράζει τις σκέψεις του, τις απόψεις του ή τα συναισθήματά του, στο μεταίχμιο μεταξύ λογοτεχνικών προσεγγίσεων και εμπεριστατωμένων μελετών, για ένα συγκεκριμένο θέμα, το οποίο διαπραγματεύεται, χωρίς όμως να το εξαντλεί.
Όσον αφορά στον τρόπο διαπραγμάτευσης αυτού του θέματος, αυτός ποικίλει και εξαρτάται από τη σκοπιά και την πρόθεση/σκοπό του δοκιμιογράφου, αν δηλαδή θα κινηθεί στο χώρο τής ελεύθερης έκθεσης ιδεών (δοκίμιο ελεύθερου στοχασμού) ή στο χώρο τής πειθούς (δοκίμιο πειθούς).
3.1.2 Βασικοί σκοποί- στόχοι του δοκιμίου ή του δοκιμιογράφου:
1. Να πείσει τον αναγνώστη για την άποψη-θέση που παίρνει αναφορικά με το προς διαπραγμάτευση θέμα, κάνοντας επίκληση στη λογική, χρησιμοποιώντας επιχειρήματα και τεκμήρια ή και στην αυθεντία (αποδεικτικά δοκίμια).
2. Να πληροφορήσει τον αναγνώστη για κάποιο θέμα, ώστε να διαμορφώσει σαφή άποψη γι΄ αυτό και ανάλογη στάση (αποδεικτικά δοκίμια).
3. Να εκθέσει απλώς τις απόψεις/ιδέες του γύρω από το θέμα, χωρίς ιδιαίτερη προσπάθεια πειθούς (στοχαστικά δοκίμια).
4. Να περιδιαβάζει ελεύθερα στο χώρο των ιδεών (στοχαστικά δοκίμια).
5. Να τέρψει και να συγκινήσει τον αναγνώστη με σκοπό την αισθητική απόλαυση (στοχαστικά δοκίμια).
6. Δευτερεύοντες στόχοι:
• Να ευαισθητοποιήσει τους αναγνώστες αναφορικά με το θέμα που διαπραγματεύεται, ώστε να παρακινήσει σε δράση-αντίδραση (αποδεικτικά ή και στοχαστικά δοκίμια).
• Να προτρέψει-διδάξει για κάτι, μέσω δεοντολογικών διατυπώσεων, π.χ. «πρέπει, οφείλουμε, είναι αναγκαίο…» (στοχαστικά ή και αποδεικτικά δοκίμια).
Είναι δύσκολο να οριστεί με σαφήνεια και ακρίβεια η έννοια του δοκιμίου. Οι διάφορες απόπειρες σημασιολογικής του προσέγγισης γίνονται συνήθως μέσα από τη σύγκρισή του με τα υπόλοιπα κειμενικά είδη και μέσα στο πλαίσιο του λεγόμενου «αρνητικού ορισμού», τι δηλαδή δεν είναι δοκίμιο.
Γενικά και αφηρημένα θα λέγαμε πως πρόκειται για ένα ιδιαίτερο γραμματειακό είδος πεζού λόγου με μέση συνήθως έκταση και ευρεία ποικιλία μορφών και θεμάτων, προϊόν ενός προσωπικού και κατ’ επέκταση υποκειμενικού στοχασμού, όπου ο δοκιμιογράφος εκφράζει τις σκέψεις του, τις απόψεις του ή τα συναισθήματά του, στο μεταίχμιο μεταξύ λογοτεχνικών προσεγγίσεων και εμπεριστατωμένων μελετών, για ένα συγκεκριμένο θέμα, το οποίο διαπραγματεύεται, χωρίς όμως να το εξαντλεί.
Όσον αφορά στον τρόπο διαπραγμάτευσης αυτού του θέματος, αυτός ποικίλει και εξαρτάται από τη σκοπιά και την πρόθεση/σκοπό του δοκιμιογράφου, αν δηλαδή θα κινηθεί στο χώρο τής ελεύθερης έκθεσης ιδεών (δοκίμιο ελεύθερου στοχασμού) ή στο χώρο τής πειθούς (δοκίμιο πειθούς).
3.1.2 Βασικοί σκοποί- στόχοι του δοκιμίου ή του δοκιμιογράφου:
1. Να πείσει τον αναγνώστη για την άποψη-θέση που παίρνει αναφορικά με το προς διαπραγμάτευση θέμα, κάνοντας επίκληση στη λογική, χρησιμοποιώντας επιχειρήματα και τεκμήρια ή και στην αυθεντία (αποδεικτικά δοκίμια).
2. Να πληροφορήσει τον αναγνώστη για κάποιο θέμα, ώστε να διαμορφώσει σαφή άποψη γι΄ αυτό και ανάλογη στάση (αποδεικτικά δοκίμια).
3. Να εκθέσει απλώς τις απόψεις/ιδέες του γύρω από το θέμα, χωρίς ιδιαίτερη προσπάθεια πειθούς (στοχαστικά δοκίμια).
4. Να περιδιαβάζει ελεύθερα στο χώρο των ιδεών (στοχαστικά δοκίμια).
5. Να τέρψει και να συγκινήσει τον αναγνώστη με σκοπό την αισθητική απόλαυση (στοχαστικά δοκίμια).
6. Δευτερεύοντες στόχοι:
• Να ευαισθητοποιήσει τους αναγνώστες αναφορικά με το θέμα που διαπραγματεύεται, ώστε να παρακινήσει σε δράση-αντίδραση (αποδεικτικά ή και στοχαστικά δοκίμια).
• Να προτρέψει-διδάξει για κάτι, μέσω δεοντολογικών διατυπώσεων, π.χ. «πρέπει, οφείλουμε, είναι αναγκαίο…» (στοχαστικά ή και αποδεικτικά δοκίμια).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου