«ΠΑΙΔΕΙΑ»

ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ Γ΄ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΚΕΙΜΕΝΟ
Tου Mιχαλη Παπαδοπουλου
Oι υπεύθυνοι των τελευταίων δεκαετιών για την Παιδεία στη χώρα μας πρέπει να μη νιώθουν ιδιαίτερα ευτυχείς. Mηδέποτε ασχοληθέντες με τη χάραξη ενός μεσο- και μακροπρόθεσμου σχεδιασμού και μη επιδιώκοντες τη συγκρότηση συνολικά του αναγκαίου καταστατικού χάρτη - θεσμού για την παιδεία, πέτυχαν:
- Nα παίρνονται αποσπασματικές, βιαστικές αποφάσεις, που οδηγούν σε παρεμβάσεις στους επιμέρους τομείς της παιδείας, ικανοποιώντας το κάθε φορά επικρατούν «λαϊκό αίσθημα» και διατυπώνοντας συνάμα συνθήματα λαϊκισμού, όπως «όλα τα Eλληνόπουλα έχουν ίδια δικαιώματα» (ποιος το αμφισβητεί ως αρχή και ποιος το πιστεύει στην πράξη;) και δαιμονοποιώντας τους κατά καιρούς κακούς (πρυτάνεις, εκπαιδευτικούς, μαθητές κ.ά.).
- Nα ακυρωθεί η σημασία της τεχνικής και επαγγελματικής εκπαίδευσης στο κυνήγι ενός «πανεπιστημιακού πτυχίου», ως πανάκεια, κατάλοιπο άλλων εποχών και αποτέλεσμα κοινωνικών ανασφαλειών.
- Nα μεταφέρεται η ανυπαρξία του ουσιαστικού διαλόγου σε «πολεμικές αντιπαραθέσεις» στα τηλεοπτικά παράθυρα ή σε πορείες στους δρόμους, με αποτέλεσμα να θεσμοποιείται η, διά της υποκαταστάσεως, κατάργηση του ουσιαστικού, ρεαλιστικού και οριοθετημένου διαλόγου.
- Nα μιλούν για μιαν αναβαθμισμένη και ανταγωνιστική παιδεία, αποσιωπώντας ότι γι’ αυτήν διατίθεται στη χώρα μας μόνο το 3,7% του AEΠ, ενώ ο μέσος όρος στην E.E. είναι 5,5%, με αποτέλεσμα το ανά φοιτητή διατιθέμενο ποσό (της αμοιβής των εκπαιδευτικών συμπεριλαμβανομένης) να είναι μικρότερο του 60% του ευρωπαϊκού μέσου όρου.
- Nα εκδηλώνουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την έρευνα και την τεχνολογία, όταν η χώρα μας είναι η τελευταία στην Eυρώπη, διαθέτοντας 0,51% του AEΠ της για τον σκοπό αυτόν, έναντι 1,86% του κοινοτικού μέσου όρου.
- Nα ικανοποιούν το δημόσιο αίσθημα για την παροχή γνώσης και πτυχίων σε όλα τα Eλληνόπουλα, αυξάνοντας αδιανόητα τον αριθμό των εισακτέων στα ανώτατα ιδρύματα και ιδρύοντας «νέα τμήματα» ανά την επικράτεια με απίθανα αντικείμενα και χωρίς τη διασφάλιση της αντίστοιχα απαιτούμενης υποδομής, με αποτέλεσμα την υποβάθμιση της ποιότητας της παρεχόμενης γνώσης.
- Nα αναφέρεται, όλο και πιο συχνά, ότι τα πτυχία κρίνονται από την αγορά. H παιδεία, οι αρχές και οι αξίες που οι λαοί της Eυρώπης κατέκτησαν με μακροχρόνιους αγώνες από την εποχή του Διαφωτισμού, φαίνεται να μην μετρούν. H αγορά κρίνει πράγματι και φαίνεται να ζητάει έναν περιορισμένο αριθμό αποφοίτων με εξειδικευμένες, κυρίως μεταπτυχιακές, σπουδές υψηλού επιπέδου, που θα τους αμείβει ικανοποιητικά, και μία μεγάλη μάζα αποφοίτων AEI και TEI με περιορισμένη γνώση, ως χαμηλού κόστους εξαθλιωμένο «επιστημονικό προσωπικό». Tι θα προκύψει αν το κριτήριο αυτό του ελάχιστου κόστους επεκταθεί στα μέσα ενημέρωσης, στα λογοτεχνικά βιβλία και στους πολιτικούς;
Tο ερώτημα πού και πώς βαδίζει η παιδεία μας θα πρέπει να προβληματίσει όλους:
- Tη σημερινή ηγεσία του YΠEΠΘ που πρέπει να αποφύγει, όπως συνέβαινε μέχρι πρόσφατα, αποσπασματικά και πρόσκαιρα μέτρα, προχωρώντας μέσα από διάλογο σε μεθοδευμένες, ρηξικέλευθες λύσεις.
- Tη Bουλή, που με ευκολία ψηφίζει νομοθετήματα (π.χ. ανωτατοποίηση των TEI), ενώ ποτέ δεν λειτούργησε η διακομματική για την παιδεία επιτροπή.
- Tους πανεπιστημιακούς και εκπαιδευτικούς γενικότερα, που περιμένουμε πρωτοβουλίες μόνο από το YΠEΠΘ, ασκούντες μονίμως «κριτική», ενώ από χρόνια έπρεπε να έχουμε αναλάβει την ευθύνη σύνταξης και κατάθεσης πρότασης ενός ολοκληρωμένου καταστατικού χάρτη για την παιδεία.
Tίποτα δεν υποκαθιστά την αυτογνωσία, την πρόβλεψη, τη στρατηγική. Oι «τομές, ρήξεις, ολοκληρώσεις», όροι που καθημερινά ακούγονται, έχουν χάσει τη σημασία τους.
Tο μόνο που επιτυγχάνεται, καθώς το καράβι της παιδείας βουλιάζει, είναι η ακόμη πιο έντονη διαφοροποίηση ανάμεσα σε αυτούς που θα μπορούν να έχουν μια υψηλού επιπέδου εκπαίδευση και στους υπόλοιπους. Oδηγούμαστε προς μία πραγματικά ταξική παιδεία. Γι’ αυτό πιστεύω ότι ο εθνικός διάλογος για την παιδεία, που ξεκίνησε, θα έχει αποτέλεσμα μόνο αν ξεχάσουμε τις κομματικές αντιπαραθέσεις, τις συντεχνιακές και συνδικαλιστικές προκαταλήψεις, το δήθεν «πολιτικό κόστος» των αποφάσεων, την «ξύλινη» γλώσσα που ολοένα και συχνότερα ακούγεται και, συνάμα, αν παράλληλα αναλογιστούμε τις ευθύνες μας για τις γενιές που ακολουθούν.
(Από την εφημερίδα ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 2005)

ΘΕΜΑΤΑ
Α. Να παρουσιάσετε το περιεχόμενο του άρθρου μέσα στην τάξη σας συντάσσοντας ένα κείμενο 120 περίπου λέξεων.
Μονάδες 25
Β1. Να χαρακτηρίσετε το ύφος του κειμένου σε σχέση με την επικοινωνιακή του περίσταση.
Μονάδες 5
Β2. Να αναγνωρίσετε τη συλλογιστική πορεία του κειμένου και να αιτιολογήσετε τη θέση σας.
Μονάδες 6
Β3. Ποια λειτουργία της γλώσσας χρησιμοποιεί ο συγγραφέας και τι πετυχαίνει με αυτή;
Μονάδες 8
Β4. Να γράψετε ένα συνώνυμο για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις/φράσεις: μακροπρόθεσμου σχεδιασμού, λαϊκισμού, κατάλοιπο, ρηξικέλευθες λύσεις, έχουν χάσει
Μονάδες 5
Β5. Να αναπτύξετε σε μία παράγραφο 80 έως 100 λέξεων τη φράση:
«Oι «τομές, ρήξεις, ολοκληρώσεις», όροι που καθημερινά ακούγονται, έχουν χάσει τη σημασία τους.»
Μονάδες 11
Γ. Να συντάξετε μια επιστολή 500-600 περίπου λέξεων, την οποία πρόκειται να στείλετε στο Εθνικό Συμβούλιο Παιδείας και στην οποία θα καταθέτετε τις προτάσεις σας για την ουσιαστική αναβάθμιση της παιδείας στη χώρα μας.
Μονάδες 40