«ΠΥΡΗΝΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ»

ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ Γ΄ ΛΥΚΕΙΟΥ
ΚΕΙΜΕΝΟ
Όταν το 1991 η Βουλγαρία δεσμευόταν ενώπιον του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας να κλείσει τους επικίνδυνους αντιδραστήρες της μονάδας του Κοζλοντούι, πολλοί ήταν εκείνοι που ανάσαναν ανακουφισμένοι! Το πυρηνικό εργοστάσιο, με τους παρωχημένης τεχνολογίας αντιδραστήρες του, απειλούσε σαν δαμόκλειος σπάθη τη Βαλκανική Χερσόνησο. Πολύ γρήγορα όμως αποκαλύφθηκε ότι η δυτική βιομηχανία σχεδίαζε να επενδύσει εκατομμύρια δολάρια για να εκσυγχρονίσει το πυρηνικό εργοστάσιο και να το κρατήσει σε λειτουργία.
Η μονάδα του Κοζλοντούι βρίσκεται στις όχθες του Δούναβη, στα βόρεια όρια της Βουλγαρίας με τη Ρουμανία. Παράγει περίπου το 40% της ενέργειας της γειτονικής χώρας και άρχισε να λειτουργεί το 1974 με έναν αντιδραστήρα πεπιεσμένου ύδατος ισχύος 440 MW. Το 1975, 1980 και το 1982 τέθηκαν σε λειτουργία άλλοι τρεις αντιδραστήρες του ίδιου τύπου, ενώ μέχρι το 1990 λειτουργούσαν και άλλοι δύο πιο σύγχρονοι, ισχύος 1.000 MW. Από αυτούς, οι τέσσερις πρώτοι είναι που γεννούν φόβους για το τι μπορεί να συμβεί σε περίπτωση πυρηνικού ατυχήματος. Η χώρα μας έχει κάθε λόγο να ανησυχεί ιδιαίτερα μια και η απόσταση που μας χωρίζει από το πυρηνικό εργοστάσιο είναι σχετικά μικρή, μόνο 225 χιλιόμετρα, και γίνεται ακόμα μικρότερη αν υπολογίσει κανείς ότι οι άνεμοι στη χώρα μας φυσούν κυρίως από το βορρά. Ένα ραδιενεργό νέφος από τη Βουλγαρία πολύ γρήγορα θα σκέπαζε απειλητικά και τον ελληνικό ουρανό. Οι εκτιμήσεις του ΕΚΕΦΕ Δημόκριτος κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για τη χώρα μας: μια σοβαρή διαρροή από τους βουλγαρικούς αντιδραστήρες θα έχει αντίκτυπο σε μας είκοσι με εξήντα φορές πιο σοβαρό από εκείνον του Τσερνομπίλ, ιδιαίτερα στη βόρεια Ελλάδα.
Βέβαια οι Βούλγαροι διά στόματος του Γιάνκο Γιάνεφ, προέδρου της Επιτροπής για την Ειρηνική Χρήση της Πυρηνικής Ενέργειας της Βουλγαρίας, υποστηρίζουν ότι, με τον εκσυγχρονισμό που υφίστανται, οι απαρχαιωμένοι αντιδραστήρες θα είναι σε θέση να λειτουργήσουν ικανοποιητικά. Αυτό τον εκσυγχρονισμό επιχειρούν οι Βούλγαροι με χρηματοδότηση της ΕΟΚ και με τη βοήθεια της γαλλικής και της γερμανικής πυρηνικής βιομηχανίας, που ψάχνουν για αγορές στις οποίες θα μπορέσουν να διαθέσουν την τεχνολογία τους, αφού ο τομέας αυτός, από το ατύχημα του Τσερνομπίλ και μετά, φαίνεται να περνά κάποια κρίση.
Αρκούν όμως οι διαβεβαιώσεις των Βούλγαρων υπευθύνων για να κοιμόμαστε και εμείς ήσυχοι; Ας μην ξεχνάμε ότι και μέσα στη Βουλγαρία πολλοί αμφισβητούν την ασφάλεια των αντιδραστήρων, ακόμα και μετά τις επεμβάσεις που πραγματοποιούν οι δυτικές εταιρίες για να βελτιώσουν τα επίπεδα ασφαλείας τους. Το Κοζλοντούι είναι μια μονάδα με βεβαρημένο παρελθόν. Τα ατυχήματα που έχουν μέχρι τώρα σημειωθεί είναι πάμπολλα. Όμως, πέρα από την πιθανότητα να συμβεί κάποιο ατύχημα, και μόνο η απόθεση των πυρηνικών αποβλήτων της μονάδας είναι ιδιαίτερα προβληματική. Καθώς δεν έχει βρεθεί ως σήμερα ασφαλής λύση για την αποθήκευση των αποβλήτων - οι σοβιετικοί έπαψαν από το 1987 να τα δέχονται στο έδαφός τους - αυτά συσσωρεύονται δίπλα στο χώρο του εργοστασίου με τέτοιο τρόπο ώστε κάτω από ορισμένες συνθήκες θα μπορούσε να προκληθεί ακόμα και έκρηξη.
Είναι φανερό ότι η Βουλγαρία, μια χώρα με μεγάλα οικονομικά προβλήματα, αποφάσισε να ντύσει τους παλιούς της αντιδραστήρες με καινούργια ρούχα στην προσπάθειά της να συνεχίσει να καλύπτει τις ενεργειακές της ανάγκες.
Είναι όμως κρίμα που πυρηνικές καταστροφές όπως αυτή του Τσερνομπίλ ξεχάστηκαν τόσο γρήγορα. Την ώρα που η Ουκρανία και η Ρωσία υποφέρουν ακόμα από τον απόηχο του μεγάλου πυρηνικού ατυχήματος, κάποιες άλλες χώρες τις Ευρώπης βάζουν σε κίνδυνο τη δική τους ασφάλεια καθώς κι αυτή των γειτόνων τους. Και η ιστορία μας διδάσκει ότι η μοίρα στέκεται πολύ σκληρή σε αυτούς που δεν μαθαίνουν από τα παθήματά τους.
(Κείμενο της Πηνελόπης Α. Γυφτοπούλου, από το περιοδικό Georama)

ΘΕΜΑΤΑ
Α. Να γράψετε την περίληψη του κειμένου σε 100 περίπου λέξεις.
Μονάδες 25
Β1. Να εντοπίσετε και να αναλύσετε τους τρόπους λεκτικής/μορφικής σύνδεσης (συνοχή) των παραγράφων του κειμένου.
Μονάδες 8
Β2. Να αναγνωρίσετε τους τρόπους πειθούς του κειμένου, να δώσετε χαρακτηριστικά παραδείγματα και να εξηγήσετε πως αυτοί εξυπηρετούν το σκοπό της συγγραφέως.
Μονάδες 10
Β3. Να γράψετε ένα συνώνυμο για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: παρωχημένης, αντίκτυπο, ασφάλεια, αποβλήτων, καλύπτει
Μονάδες 5
Β4. Να αναπτύξετε σε μία παράγραφο 80 έως 100 λέξεων το περιεχόμενο της παρακάτω φράσης:
«Και η ιστορία μας διδάσκει ότι η μοίρα στέκεται πολύ σκληρή σε αυτούς που δεν μαθαίνουν από τα παθήματά τους.»
Μονάδες 12
Γ. Να συντάξετε ένα άρθρο 500-600 λέξεων στο οποίο θα παρουσιάζετε αναλυτικά τη θέση σας αναφορικά με τη χρήση της πυρηνικής ενέργειας. Το άρθρο αυτό πρόκειται να δημοσιευτεί στην τοπική σας εφημερίδα.
Μονάδες 40