ΠΑΡΑΤΑΚΤΙΚΗ ΣΥΝΔΕΣΗ

1) Παρατακτική σύνδεση ονομάζεται η σύνδεση μεταξύ προτάσεων «ισότιμων», μεταξύ δηλαδή προτάσεων που η μία δεν εξαρτάται από την άλλη, αλλά έχουν την ίδια λειτουργία. Τότε, οι προτάσεις λέμε ότι συνδέονται παρατακτικά. 2) Παρατακτικά συνδέονται όμοιες προτάσεις, δηλαδή κύριες με κύριες και δευτερεύουσες με όμοιες δευτερεύουσες.
3) Η παρατακτικοί σύνδεση γίνεται με συνδέσμους, οι οποίοι ονομάζονται παρατακτικοί σύνδεσμοι.
4) Παρατακτικοί σύνδεσμοι είναι:
α) Οι συμπλεκτικοί: και / κι, ούτε, μήτε, μη.
Οι συμπλεκτικοί σύνδεσμοι συνδέουν συνήθως προτάσεις που έχουν μεταξύ τις ακόλουθες σχέσεις: 1) σχέση χρόνου (για πράξεις σύγχρονες, π.χ. «Έπινε και κάπνιζε συνεχώς» ή για πράξεις που η μία γίνεται μετά την άλλη, π.χ. «Είπε αυτά που ήθελε και έφυγε»), 2) σχέσεις αιτίας αποτελέσματος, π.χ. «Είμαι φτωχός και πρέπει να δουλέψω», και 3) σχέση αντίθεσης, π.χ. «Κάνει τον πολύξερο και δεν μπορεί να απαντήσει σ’ αυτή την τόσο απλή ερώτηση!».
Πριν από το σύνδεσμο και συνήθως δε βάζουμε κόμμα. Ο σύνδεσμος «και» μπορεί να μπει στην αρχή περιόδου για να βοηθήσει στην μετάβαση του λόγου και τότε θεωρείται μεταβατικός («Ζούσα ήρεμα. Και μια μέρα εμφανίζεται μπροστά μου τις.»).


β) Οι αντιθετικοί: αλλά, αλλά και, όμως, ωστόσο, μα, μολαταύτα, εν τούτοις, έπειτα, μόνο που, μονάχα που, παρά, όχι μόνο…αλλά και, όχι μόνο δε(ν)…αλλά και δε(ν)/μα ούτε, κ.λπ..
Οι αντιθετικοί σύνδεσμοι μπαίνουν συνήθως στην αρχή τις πρότασης, π.χ. «Ετοίμασα χθες τα πράγματά για να πάω εκδρομή όμως ένα απρόοπτο γεγονός ακύρωσε τα σχέδιά μου.», αλλά μερικοί από αυτούς (π.χ. όμως, ωστόσο, εντούτοις, μάλιστα, μολαταύτα, έπειτα) μπορούν να μπουν και ύστερα από μία ή περισσότερες λέξεις, ακόμη και στο τέλος τις πρότασης, π.χ. «Ετοίμασα χθες τα πράγματά για να πάω εκδρομή, ένα απρόοπτο όμως γεγονός ακύρωσε τα σχέδιά μου.».
Συνήθως δε βάζουμε κόμμα πριν το όμως, ενώ βάζουμε κόμμα πριν από το αλλά και σίγουρα βάζουμε κόμμα πριν από το αλλά και. Συνήθως με το ωστόσο αρχίζει νέα περίοδο και έτσι πριν από αυτό υπάρχει τελεία. Ένα ενδεικτικό παράδειγμα: «Προσπάθησα πολύ, αλλά τελικά δεν τα κατάφερα να έρθω. Ωστόσο αύριο θα έρθω σίγουρα.»

γ) Οι διαζευκτικοί ή διαχωριστικοί: ή, είτε.
Πριν από τις συνδέσμους ή / είτε συνήθως δε βάζουμε κόμμα.
Π.χ. «Τι θα γίνει τελικά; Όλη μέρα ή θα κοιμάσαι ή θα βλέπεις τηλεόραση;» / «Είτε σ’ αρέσει είτε δε σ’ αρέσει, εγώ το απόγευμα θα πάω να παίξω.»

δ) Οι συμπερασματικοί: άρα, λοιπόν, επομένως, έπειτα / ύστερα (και σε τις περιπτώσεις ο υπατακτικός σύνδεσμος «ώστε»).
Οι συμπερασματικοί σύνδεσμοι μπαίνουν στην αρχή τις περιόδου, εκτός από το λοιπόν που μπορεί να μπει και μετά, ακόμη και στο τέλος. Π.χ. «Όταν καθόμαστε με τις ώρες μπροστά στην τηλεόραση χάνουμε πολύτιμο ελεύθερο χρόνο για παιχνίδι. Άρα, καλό είναι να περιορίσουμε το χρόνο που αφιερώνουμε στην τηλεόραση.» / «Ωραία, το συζητήσαμε το πρόβλημα. Τι κάνουμε τώρα, λοιπόν;»

5) Με παρατακτικούς συνδέσμους συνδέονται λέξεις, φράσεις, προτάσεις ή περίοδοι.