Τις τελευταίες μέρες, με αφορμή διάφορα δημοσιεύματα του έντυπου και ηλεκτρονικού τύπου για τις κυοφορούμενες αλλαγές στο αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, επανήλθε στο προσκήνιο η κουβέντα γύρω από τους προσανατολισμούς και τις κατευθύνσεις που επιφυλάσσουν για το «νέο Σχολείο» όσοι κραδαίνουν στα χέρια τους την πένα του εκπαιδευτικού σχεδιασμού.
Σχεδόν όλοι εστιάζουν την κριτική τους στο μάθημα της Ιστορίας, καθώς αυτό φαίνεται πως εκπίπτει αρχικά από τον κορμό της υποχρεωτικής διδασκαλίας στη Β' και στη Γ' Λυκείου -στην Α΄ Λυκείου παραμένει μάθημα υποχρεωτικό με 3 ώρες διδασκαλία την εβδομάδα- και μετατρέπεται σε μάθημα επιλογής, εντασσόμενο σε μια γενική ομάδα μαθημάτων, υπό τον τίτλο «Αρχαιογνωσία», και περιοριζόμενο στην «Αρχαία Ιστορία» και την «Ιστορία των ιδεών». Υπάρχει βέβαια και η «Ευρωπαϊκή Ιστορία», η οποία εντάσσεται σε άλλη ομάδα, αυτή των Κοινωνικών Επιστημών. Όσον αφορά δε στη «Νεότερη Ιστορία», η οποία διδάσκεται σήμερα στη Γ' Λυκείου, αυτή δε φαίνεται να υπάρχει στο προτεινόμενο ωρολόγιο πρόγραμμα.
Επιχειρούν, λοιπόν, να αποκρυπτογραφήσουν το νέο αυτό πολυδαίδαλο σχέδιο, κάνουν προσθαφαιρέσεις και συνδυασμούς μαθημάτων και ωρών, υποχρεωτικών και επιλεγόμενων που μπορεί να πάρει ένας μαθητής, και καταλήγουν στο συμπέρασμα πως το μάθημα της Ιστορίας «κουτσουρεύεται» επικίνδυνα, αφού κόβονται ώρες και ψαλιδίζονται πτυχές της. Και μιλούν, έτσι, για ένα «σχέδιο εξόντωσης» και ένα «έγκλημα» που σχεδιάζεται εις βάρος της Ιστορίας.
Άσχετα με το τι τελικά θα γίνει. Άσχετα με το αν αυτό θα είναι το τελικό αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών ή αν θα επανέλθουν και θριαμβευτικά θα ξαναβάλουν την Ιστορία στο παιχνίδι. Άσχετα με το αν στο νέο πρόγραμμα τα μαθήματα επιλογής θα έχουν μεγαλύτερη βαρύτητα από τα υποχρεωτικά ή αν δεν πετάξουν έξω τη Νεότερη Ιστορία. Άσχετα με το αν αυτό συμβαίνει και με άλλα γνωστικά αντικείμενα -το ίδιο πρόβλημα φαίνεται πως αντιμετωπίζουν και μαθήματα όπως η Χημεία και η Βιολογία- ή αν, τέλος πάντων, κάνουν τα μαγικά τους και τα πράγματα επανέλθουν στην πρότερη κατάστασή τους ή ακόμη και αν φύγουν αυτοί και οι άλλοι που θα έρθουν αυξήσουν τις ώρες διδασκαλίας της Ιστορίας.
Άσχετα με όλα αυτά το «έγκλημα» υφίσταται.
Και υφίσταται όχι μόνο με την έννοια του σχεδιασμού. Βέβαια, και αυτό ισχύει. Και ισχύει και στην περίπτωση, ασφαλώς, που θα εφαρμοστούν τελικά αυτές οι προτάσεις, οπότε θα επιβεβαιωθούν οι παραπάνω φόβοι, αλλά και στην περίπτωση που δεν εφαρμοστούν, διότι οι «προτάσεις», και δη από επίσημα χείλη, ακόμη και ως «σκέψεις» ή «διαρροές», είναι πάντα δηλωτικές της πολιτικής αντίληψης και των προθέσεων όσων τις απεργάζονται.
Το «έγκλημα» υφίσταται διότι διαπράττεται εδώ και πολύ καιρό. Είναι κάτι που συστηματικά συντελείται εδώ και πολλά χρόνια στο ελληνικό σχολείο. Και συντελείται όχι με την ποσοτική, αλλά με την «ποιοτική υποβάθμιση» της διδασκαλίας του μαθήματος.
Διότι, τι κάναμε και τι κάνουμε τόσα χρόνια στο σχολείο; Πώς διδάσκαμε και πώς διδάσκουμε το μάθημα της Ιστορίας; Και το σημαντικότερο: ποια κίνητρα δώσαμε και δίνουμε στους μαθητές μας, αν όχι για να την αγαπήσουν, τουλάχιστον για να την αισθανθούν ως κομμάτι της συλλογικής και φυλετικής τους μνήμης και κατ΄ επέκταση και της ατομικής τους συνείδησης;
Και μη βιαστεί κανείς ν΄ απαντήσει «τίποτα»! Γιατί, ομολογουμένως, κάναμε πολλά!
Περιχαρακώσαμε την ιστορία σε ένα αυστηρά γεγονοτολογικό πλαίσιο, την εγκλωβίσαμε στις σελίδες κάποιων παντοκρατορικού τύπου σχολικών βιβλίων, προκρίναμε την «πιστή αναπαραγωγή και αναμάσηση» αυτών των σελίδων, επαναπαυτήκαμε στη στείρα ανάγνωση και στο μονόλογο, δεν αξιοποιήσαμε «μεθοδολογικά και εποπτικά εργαλεία διδασκαλίας», ακόμη και την κιμωλία και τα «σχέδια μαθήματος» τείνουμε να εγκαταλείψουμε, ξεχάσαμε τους «διδακτικούς στόχους», δεν κοπιάσαμε ιδιαίτερα για ανάλυση των πηγών, δεν ιδρώσαμε για την πολυεστιακή και σχεσιακή ερμηνεία των ιστορικών γεγονότων, αγνοήσαμε τη «διαδραστικότητα» και τη «συνέχεια» των ιστορικών προσδιορισμών και επικαθορισμών, αφυδατώσαμε τη δημιουργική πνοή της ιστορικότητας.
Βάλαμε να την διδάσκουν οι «πανδιδάκτορες» φιλόλογοι. Χωρίς να εξετάζουμε αν έχουν αποφοιτήσει από Τμήματα Ιστορίας. Χωρίς να αξιοποιούμε όσους έχουν ειδικευτεί στο αντικείμενο αυτό και τους βάζουμε, γιατί έτσι βολεύει σε κάποιους παλιότερους καθηγητές που έχουν καβατζάρει το μάθημα ή γιατί έτσι βολεύει στο πρόγραμμα, να διδάσκουν άλλα γνωστικά αντικείμενα, πέραν της Ιστορίας. Χωρίς να εξετάζουμε το γεγονός ότι ένας απόφοιτος του Τμήματος Φιλολογίας ή Φιλοσοφίας και Ψυχολογίας «ελάχιστη Ιστορία» έχει διδαχθεί στο πανεπιστήμιο και σχεδόν καθόλου «διδακτική της Ιστορίας». Πόσο δε μάλλον, όταν –όπως συμβαίνει τον τελευταίο καιρό- την Ιστορία αναλαμβάνουν να την διδάξουν, με ή χωρίς τη θέλησή τους, εκπαιδευτικοί των Ξενόγλωσσων ειδικοτήτων ή και άλλων ειδικοτήτων, π.χ. Κοινωνιολογίας, προκειμένου να συμπληρώσουν το ωράριό τους, αντιμετωπιζόμενοι μάλιστα συχνά με άρνηση και καχυποψία από τους υπόλοιπους συναδέλφους-φιλολόγους. Και τέλος, χωρίς να μεριμνούμε για την επιμόρφωσή τους και τον εξοπλισμό τους με επιστημολογικά και παιδαγωγικά εργαλεία για τη διδασκαλία του μαθήματος.
Και τέλος, απαιτήσαμε από τους μαθητές να γίνουν μηρυκαστικά και παπαγάλοι! Να αναμασούν την έτοιμη τροφή που τους παρέχουν τα βιβλία. Να προσπαθούν να απομνημονεύσουν τεράστια «φορτία ημερομηνιών». Να παπαγαλίζουν τις «αιτίες και τις συνέπειες» των ιστορικών γεγονότων.
Ναι, κάναμε πολλά! Και πετύχαμε ακόμη περισσότερα!
Πετύχαμε να κάνουμε τους περισσότερους μαθητές «αλλεργικούς» στην ιστορία. Να ακούνε πως έχουν μάθημα ιστορίας και να «βγάζουν καντήλες». Να μισήσουν το αντικείμενο. Να το σιχτιρίζουν και να θεωρούν ως «ιστορική πράξη της ζωής τους» το κάψιμο του εν λόγω βιβλίου την τελευταία μέρα της σχολικής χρονιάς.
Πετύχαμε έτσι να παράγουμε «ανιστόρητους πολίτες». Που στερούνται ιστορικής μνήμης και συνείδησης. Με όλες τις παρενέργειες που αυτό έχει και για τους ίδιους και για την εθνική και πολιτισμική μας ταυτότητα, συνέχεια και συνοχή.
Πετύχαμε να τρίβουν τα χέρια τους όσοι θέλουν να γράψουν τη «νέα ιστορία» του ανθρώπου και να προδιαγράψουν τη «νέα πορεία» του κόσμου. Μια πορεία προς την απόλυτη εξομοίωση και τον απόλυτο έλεγχο κρατών και ανθρώπων. Μια πορεία η οποία θα στερεί από τα έθνη και τους πολίτες τους όλα εκείνα τα αναγκαία αντανακλαστικά και αντισώματα απέναντι σε κάθε απόπειρα εφελκυσμού και εκμετάλλευσης.
Πετύχαμε, όμως, να τρίβουν τα χέρια τους και όσοι ταμπουρώνονται πίσω από την ιστορία, φορούν την περικεφαλαία των «εθνικά ανησυχούντων» και πυροβολούν ατάκτως και προς κάθε κατεύθυνση με επικίνδυνα εθνικιστικά λογύδρια.
Και το τελευταίο και σημαντικότερο που πετύχαμε είναι η πλήρης απαξίωση της ιστορίας και κατά συνέπεια η «ηθική της εξόντωση». Ώστε να φαντάζει ως φυσιολογική απόληξη και η «φυσική της εξόντωση» κάποια στιγμή από τα αναλυτικά προγράμματα σπουδών.
Πετύχαμε, με δυο λόγια, να εφαρμόσουμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο έναν από τους βασικότερους νόμους της ιστορίας, τον ανοικτίρμονα νόμο που ορίζει πως η «απαξίωση και ηθική εξόντωση» ενός πράγματος είναι ο ευκολότερος και αποτελεσματικότερος δρόμος για τη «φυσική του εξόντωση».
Αυτό και αν είναι «ιστορική παραδοξολογία»! Αυτό και αν είναι «ιστορική τραγικότητα»!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου