Ζούμε ομολογουμένως συγκλονιστικές μέρες! Μέρες Μνημονίου και Καλλικράτη! Μέρες ανατροπών και ρήξεων! Μέρες εξορθολογισμού και ανασυγκρότησης! Μέρες σχεδόν κοσμογονικές! Ένας νέος κόσμος χτίζεται! Παντού.
Και στην εκπαίδευση βέβαια.
Έτσι, μετά τα χίλια μύρια που έχει ακούσει το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα από όλους τους παροικούντες στην εκπαιδευτική Ιερουσαλήμ για τον μέχρι τώρα συγκεντρωτικό του χαρακτήρα, οι αρχιτέκτονες της νέας Ελλάδας αποφάσισαν να κάνουν κάτι. Κάθισαν στα στρογγυλά τους τραπέζια, μάζεψαν τους ακριβο-(α)-τάλαντους συμβούλους τους, ξαράχνιασαν κάποιες πολιτικές ιδεολογίες -αυτές που κάπου-κάπου ανασύρουν από το χρονοντούλαπο της ιδεολογικοπολιτικής τους καταβολής για να δείξουν τις τρανές δήθεν διαφορές τους με τους «άλλους»-, ξεσκόνισαν την ευρωπαϊκή και διεθνή εμπειρία και έπιασαν αμέσως δουλειά.
Το σχέδιο είναι ήδη έτοιμο. Του έδωσαν και τίτλο: «το νέο αποκεντρωμένο σχολείο» και μας το κοινοποίησαν, αναρτώντας το στο διαδίκτυο (1-12-2010), προς δημόσια διαβούλευση δήθεν, προς αποδοχή μάλλον, άντε και για κανένα μικρομερεμετάκι.
Τι προβλέπει αυτό το νέο σχέδιο;
Στην αρχή θα ρίξουν τις κολώνες. Η πρώτη αφορά στην ανάληψη από μέρους των νέων περιφερειακών δομών του κόστους που συνεπάγεται συνολικά η εκπαιδευτική λειτουργία, προκειμένου να ελαφρυνθεί και -γιατί όχι;- να απαλλαχτεί ο κρατικός προϋπολογισμός από το κόστος λειτουργίας των σχολικών μονάδων. Η δεύτερη αφορά στην περίπτωση που οι δήμοι και οι περιφέρειες αδυνατούν -ή δείχνουν απροθυμία να χρηματοδοτήσουν επαρκώς τις εκπαιδευτικές λειτουργίες- ή στην περίπτωση που μια εκπαιδευτική μονάδα φιλοδοξεί να αυξήσει το budged της, τότε οφείλει, για να μην υπολειτουργεί ή να μην συγχωνευτεί ή ακόμη και να μην καταργηθεί, να κινηθεί αυτόνομα, ως «επιχείρηση», στην αναζήτηση κεφαλαίων, στην αναζήτηση «χορηγών», στην αναζήτηση «ιδίων πόρων».
Μετά θα πάρουν τις βαριοπούλες και τους κασμάδες για να γκρεμίσουν το «παλιό σχολείο» και μετά θα πάρουν τα φτυάρια για να πετάξουν τα μπάζα, ώστε να μην κατηγορηθούν και αυτοί, όπως οι προηγούμενοι, για «μπαλώματα». Για να γκρεμίσουν και να πετάξουν ως μπάζα ό,τι έχει απομείνει στην ελληνική εκπαίδευση: τον όποιο ενιαίο και δημόσιο χαρακτήρα της, την όποια ισότητα ευκαιριών, την όποια ποιότητα των προγραμμάτων σπουδών, τον όποιο μορφοποιητικό της ρόλο, το όποιο αίσθημα ασφάλειας και την όποια διάθεση για «λειτουργία» έχει απομείνει στους εκπαιδευτικούς.
Και στο τέλος θα πάρουν τα μυστριά και τα υλικά για ν΄ αρχίσουν το χτίσιμο. Ποια υλικά; Τα καλύτερα. Τα δοκιμασμένα. Πρώτης διαλογής. Κατευθείαν εισαγωγή από χώρες που, όπως και να το κάνεις, έχουν εμπειρία -μην πω doctora- σε θέματα κατασκευής «νέων οικοδομών». Απευθείας από τις ΗΠΑ, την Αγγλία και την πολυδιαφημιζόμενη -και ανερχόμενη δύναμη στο χώρο- Φινλανδία.
Και έτσι θα ξεκινήσουν το χτίσιμο.
Για να χτίσουν όμως τι;
Να χτίσουν ένα «νέο αποκεντρωμένο σχολείο», που η χρηματοδότησή του θα εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις οικονομικές δυνατότητες και προθέσεις των δήμων, με συνέπεια την προσαρμογή τού επιπέδου τής παρεχόμενης εκπαίδευσης στις οικονομικές δυνατότητες της τοπικής κοινωνίας, την ταυτόχρονη μείωση των κρατικών επιχορηγήσεων για την εκπαίδευση και τέλος τη σταδιακή κατάργηση του ενιαίου και δωρεάν χαρακτήρα της.
Να χτίσουν ένα «νέο αποκεντρωμένο σχολείο» που το κόστος λειτουργίας του θα μετακυλύεται στον οικογενειακό προϋπολογισμό, δεδομένου ότι οι περιφέρειες και οι δήμοι, με τα χρέη που ήδη κουβαλούν και με το ιδιαίτερα χαμηλό ποσοστό του κρατικού προϋπολογισμού που θα νέμονται, θα μεταθέτουν την οικονομική επιβάρυνση στους πολίτες, είτε επιβάλλοντας δίδακτρα είτε άλλες εισφορές ή φόρους, στο πλαίσιο των ανταποδοτικών τελών για τη λειτουργία των σχολείων της περιοχής τους (βλ. τροφεία στους παιδικούς σταθμούς).
Να χτίσουν ένα «νέο αποκεντρωμένο σχολείο» που θα βιώνει καθημερινά την μέγγενη του ανταγωνισμού και της επιβίωσης, αναζητώντας «πόρους συντήρησης», αφού η λειτουργία του και η επιβίωσή του θα εξαρτάται από την ικανότητά του να προσελκύει χρηματοδότες και να διαχειρίζεται «έξυπνα» τους πόρους του.
Να χτίσουν ένα «νέο αποκεντρωμένο σχολείο» πολλαπλών ταχυτήτων και κατηγοριών. Και ακόμη πιο ταξικό. Διότι τα σχολεία που θα καταφέρνουν να εξασφαλίζουν πόρους, να αυξάνουν τις εγγραφές των μαθητών, να προσελκύουν την καλύτερη «πελατεία» και να καταγράφουν «επιτυχίες» θα είναι σχολεία «πρώτης ταχύτητας και γραμμής». Και τα υπόλοιπα θα είναι για τα μπάζα, θα φυτοζωούν, θα συγκεντρώνουν την «πλέμπα» των μαθητών και θα υπάρχουν για να αποθεώνουν την αξία των πρώτων. Μοιραία όμως, τότε, θα επηρεαστούν και τα προγράμματα σπουδών, διότι αυτά θα βρίσκονται στην πραγματικότητα σε ευθεία αντιστοιχία με την οικονομική δυνατότητα και την ταξική προέλευση του μαθητικού δυναμικού, με συνέπεια να ενσκήψουν φαινόμενα διαφοροποίησης και έκπτωσης, όσον αφορά στην ποιότητα του περιεχομένου σπουδών. Έτσι, βέβαια, ανοίγει διάπλατα και ο δρόμος του μαρασμού -και του αφανισμού- πολλών σχολικών μονάδων, κυρίως των αγροτικών περιοχών, αφού οι μικρότεροι δήμοι δε θα μπορούν ν’ αντεπεξέλθουν στα έξοδα λειτουργίας τους και το ενδιαφέρον τους θα εστιάζεται και θα μονομερείται στα «καλά» σχολεία, στη βιτρίνα τους. Ανάλογα προβλήματα θ’ αντιμετωπίσουν και πολλά σχολεία των αστικών κέντρων, ιδιαίτερα των υποβαθμισμένων περιοχών, που θα εξελιχθούν σε σχολεία αλλοδαπών, μεταναστών και φτωχών Ελλήνων, κατά τα πρότυπα των ΗΠΑ, της μητρόπολης αυτού του νέου αρχιτεκτονικού οικοδομήματος.
Να χτίσουν ένα «νέο αποκεντρωμένο σχολείο» που θα υπηρετεί τυφλά τις επιταγές της ελεύθερης οικονομίας και αγοράς, λειτουργώντας με καθαρά ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια, προκειμένου οι μαθητές να προετοιμάζονται καλύτερα για την προσαρμογή τους στις ανάγκες της αγοράς. Η μετάβαση όμως αυτή από το σχολείο στην αγορά εργασίας θα επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό και τους διδακτικούς και παιδαγωγικούς του στόχους· έτσι, το «νέο αποκεντρωμένο σχολείο» θα προκρίνει και θα επιβραβεύει ιδιαίτερα τις δεξιότητες που σχετίζονται με την επεξεργασία πληροφοριών· θα ενδυναμώνει το «πνεύμα υποχώρησης» στις απαιτήσεις των «πελατών» (κυρίως των επιχειρήσεων), δεδομένου ότι θα εξαρτάται άμεσα από τη «ζήτηση» των εκπαιδευτικών «προϊόντων» του· θα διαμορφώσει μια νέα αντίληψη, μια επιχειρηματική αντίληψη, αφού θα λειτουργεί με κριτήριο την εξεύρεση κονδυλίων και θα προσαρμόζει τη λειτουργία του σ΄ αυτήν την προοπτική. Και το αποτέλεσμα; Ο βασικός στόχος της γενικής μόρφωσης των μαθητών και του ποιοτικού μετασχηματισμού τόσο των ίδιων όσο και της κοινωνίας πάει για τα μπάζα.
Να χτίσουν ένα «νέο αποκεντρωμένο σχολείο» που οι εκπαιδευτικοί του θα μετατραπούν σε μάνατζερ-διαχειριστές και θα είναι υποχρεωμένοι ν΄ αναζητούν πηγές χρηματοδότησης για τη λειτουργία τού σχολείου και να διαχειρίζονται ορθολογιστικά την επιχείρησή τους, υιοθετώντας έτσι μια νέα ταυτότητα, μια «επαγγελματική ταυτότητα», σε βάρος της παιδαγωγικής και μορφωτικής του.
Και τέλος, να χτίσουν ένα «νέο αποκεντρωμένο σχολείο», όπου οι εργασιακές σχέσεις των εκπαιδευτικών θα ανατραπούν άρδην, θα επιδεινωθούν οι συνθήκες εργασίας και οι αμοιβές τους. Τα συστήματα πρόσληψης θα εξατομικευτούν και θα ελαστικοποιηθούν, ακολουθώντας την κατεύθυνση των γενικότερων εργασιακών ανατροπών, την κατάργηση δηλαδή των συλλογικών συμβάσεων και την πρόσληψη τους από τους διάφορους βαθμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης με ατομικές, διαφοροποιημένες συμβάσεις εργασίας. Το ευέλικτο-αποκεντρωμένο μοντέλο εκπαίδευσης, προϋποθέτει έναν περιπλανώμενο απασχολήσιμο εκπαιδευτικό, αντικείμενο της πιο άγριας εκμετάλλευσης, χωρίς μόνιμη σχέση εργασίας και θέση, υποταγμένο και υπάκουο. Η ίδια, εξάλλου, η πείρα στη χώρα μας από την πρώτη αποκέντρωση εκπαιδευτικών υπηρεσιών με την υπαγωγή των βρεφονηπιακών σταθμών στους Δήμους αποδεικνύει παρόμοιες ανατροπές στις εργασιακές σχέσεις, αφού είναι γνωστό ότι ένα μεγάλο ποσοστό των εργαζομένων στους δημοτικούς σταθμούς είναι συμβασιούχοι ορισμένου χρόνου ή με δελτίο παροχής έργου.
Αυτή όμως, κύριοι αρχιτέκτονες, δεν είναι αναδιοργάνωση και αποκέντρωση της εκπαίδευσης. Αναδιοργάνωση και αποκέντρωση είναι η ουσιαστική ενίσχυση της σχολικής μονάδας με την εκχώρηση αποφασιστικών αρμοδιοτήτων για χάραξη και υλοποίηση εσωτερικής εκπαιδευτικής πολιτικής.
Αυτή, κύριοι αρχιτέκτονες, είναι μια απόπειρα αποδιοργάνωσης και ξεχαρβαλώματος της εκπαίδευσης, προκειμένου να απαλλαχθείτε από το βάρος της χρηματοδότησής της.
Αυτή όμως, κύριοι αρχιτέκτονες, δεν είναι εκπαιδευτική κοινωνική και σοσιαλιστική πολιτική. Εκπαιδευτική κοινωνική και σοσιαλιστική πολιτική είναι η γενναία χρηματοδότηση της εκπαίδευσης από το κράτος, η θωράκιση του δημόσιου δωρεάν χαρακτήρα της, η περιφρούρηση των εργασιακών δικαιωμάτων των λειτουργών της και η αναβάθμιση της ποιότητάς της.
Αυτή, κύριοι αρχιτέκτονες, είναι μια καθαρά καπιταλιστική, νεοσυντηρητική πολιτική, μεταφορντικού τύπου, που έχουν ακολουθήσει όλες οι χώρες που αποτελούν τον σκληρό πυρήνα του καπιταλισμού. Είναι απογύμνωση της εκπαίδευσης και εγκατάλειψή της στις διαθέσεις των πιο άγριων ενστίκτων τής «ελεύθερης οικονομίας και αγοράς». Είναι εκπόρνευση της εκπαίδευσης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου