ΠΑΡΑΓΛΩΣΣΙΚΑ ΚΑΙ ΕΞΩΓΛΩΣΣΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

2.1.1  Τα παραγλωσσικά και εξωγλωσσικά γνωρίσματα του προφορικού λόγου (η μιμόγλωσσα ή παραγλώσσα ή εξωγλώσσα)

Είναι το σύνολο των επικοινωνιακών στοιχείων, τα οποία, αν και δεν ανήκουν στη γλώσσα, υποβοηθούν τη γλωσσική επικοινωνία, διευκρινίζοντας και συμπληρώνοντας τα γλωσσικά μηνύματα. Τα μη λεκτικά αυτά στοιχεία (εξωλεκτικά στοιχεία) προσφέρουν σημαντικές πληροφορίες στο δέκτη αναφορικά με τη διάθεση στην οποία βρίσκεται ο πομπός-ομιλητής, τη στάση του απέναντι στο θέμα που διαπραγματεύεται, την ψυχολογική του κατάσταση κ.λπ..  Τέτοια στοιχεία θεωρούνται:

Ø  Τα παραγλωσσικά (το σύνολο των επικοινωνιακών στοιχείων που, χωρίς να ανήκουν στη γλώσσα, υποβοηθούν τη γλωσσική επικοινωνία, διευκρινίζοντας και συμπληρώνοντας τα γλωσσικά μηνύματα), όπως είναι:

·         Ο επιτονισμός (η διακύμανση της φωνής και ο χρωματισμός της κατά τη διαδικασία του προφορικού λόγου)

·         Οι παύσεις

·         Η προφορά

·         Η ένταση της φωνής

Ø  Τα εξωγλωσσικά (το σύνολο των κινήσεων του σώματος που απαρτίζουν τη «γλώσσα του σώματος» και συμπληρώνουν τα γλωσσικά μηνύματα), όπως είναι:

·         Οι χειρονομίες

·         Οι κινήσεις

·         Η στάση του σώματος

·         Ο βηματισμός

·         Η έκφραση του προσώπου, το βλέμμα, οι μορφασμοί.

Σημείωση: όταν χρησιμοποιούμε ταυτόχρονα και άλλους κώδικες επικοινωνίας, πέραν του γλωσσικού, όπως για παράδειγμα τη «γλώσσα του σώματος» ή του κώδικα της ζωγραφικής ή της μουσικής κ.λπ., τότε η επικοινωνία είναι πολυτροπική (πολυτροπικότητα).