ΚΤΗΤΙΚΕΣ ΑΝΤΩΝΥΜΙΕΣ

ΚΤΗΤΙΚΕΣ ΑΝΤΩΝΥΜΙΕΣ

• Δηλώνουν τον κτήτορα (σε ποιον δηλαδή ανήκει ένα αντικείμενο).
• Έχουν και αυτές, όπως και οι προσωπικές, δυνατούς (ή ισχυρούς) και αδύνατους (ή ασθενείς) τύπους.
• Αδύνατοι τύποι: είναι οι αδύνατοι τύποι της προσωπικής αντωνυμίας σε πτώση γενική, ακολουθούν πάντα μετά από το ουσιαστικό που προσδιορίζουν και έχουν συντακτική θέση γενικής προσδιοριστικής και ειδικότερα γενικής κτητικής (Ο πατέρας μου τραυματίστηκε.).

Πρόσωπο Για έναν κτήτορα Για πολλούς κτήτορες
α΄ πρόσωπο μου μας
β΄ πρόσωπο σου σας
γ΄ πρόσωπο του / της / του τους

• Δυνατοί τύποι της κτητικής αντωνυμίας:
 Σχηματίζονται με το κτητικό επίθετο δικός – δική/ιά – δικό (το οποίο σπάνια εμφανίζεται μόνο του στο λόγο) και τη γενική των αδύνατων τύπων της προσωπικής αντωνυμίας μου – σου – του. Αντιστοιχούν στα τρία πρόσωπα και δηλώνουν έναν ή πολλούς κτήτορες.

Πρόσωπο Για έναν κτήτορα Για πολλούς κτήτορες
α΄ πρόσωπο δικός μου / δική μου /δικό μου δικός μας / δική μας / δικό μας
β΄ πρόσωπο δικός σου / δική σου /δικό σου δικός σας / δική σας / δικό σας
γ΄ πρόσωπο δικός του (της) / δική του (της) /δικό του (της) δικός τους / δική τους / δικό τους

 Χρησιμοποιούνται όταν:
• θέλουμε να δώσουμε έμφαση στον κτήτορα (Αυτό το τετράδιο είναι δικό μου.),
• θέλουμε να αποσαφηνίσουμε σε ποιον ανήκει κάτι (Λάθος, αυτό είναι το δικό της κινητό και όχι το άλλο.),
• θέλουμε να υποκαταστήσουμε ένα όνομα, το οποίο έχει αναφερθεί και εννοείται (Η συνάντηση θα γίνει είτε στο σπίτι του Γιάννη είτε στο δικό μου.),
• σε παγιωμένες εκφράσεις μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως ονοματικό σύνολο που δηλώνει «συγγένεια» (Θα μιλήσω στους δικούς μου), «οπαδούς» (Μπήκαν τότε στο γήπεδο οι δικοί μας), «κάποιον στενό φίλο» (Δικέ μου τι κάνεις;) κ.λπ.
 Συντακτική χρήση. Μπορούν να:
• λειτουργήσουν ως επιθετικοί προσδιορισμοί, όταν προσδιορίζουν κάποιο ουσιαστικό (Οι δικοί μου φίλοι έφυγαν χθες.),
• έχουν τις συντακτικές λειτουργίες ενός ονόματος, όταν εμφανίζονται μέσα στο λόγο ως αυτοδύναμα ονοματικά σύνολα, π.χ. να είναι υποκείμενο (Οι δικοί μου δε θα επιστρέψουν σπίτι το βράδυ.), αντικείμενο (Τελικά έκανα το δικό μου) κ.λπ.,
• να συνδυάζονται με προθέσεις όταν λειτουργούν ως ονοματικά σύνολα δημιουργώντας εμπρόθετους προσδιορισμούς (Ήρθα με τους δικούς μου .).