Τρίτη 8 Μαρτίου 2011

Λάθη στη φωνητική και γραμματική απόδοση των λέξεων

αβγό (προτιμότερο από αυγό)
αγγελιαφόρος και όχι αγγελιοφόρος
Αγιορείτης και όχι Αγιορίτης
αγορανομία
και όχι αγορονομία
αγοραπωλησία και όχι αγοροπωλησία
άγχος και όχι ανχος
αεριωθούμενο και όχι αερωθούμενο
αθλητίατρος και όχι αθλίατρος
αθυρόστομος και όχι ανθηρόστομος
ακατονόμαστος και όχι ακατανόμαστος
αμάλγαμα και όχι αμάγαλμα
αμαυρώνω και όχι αμαυρίζω
αναντικατάστατος και όχι αντικατάστατος
άναρθρος και όχι άναρθος
ανδριάντας και όχι αδριάντας
ανενημέρωτος κι όχι ανημέρωτος
ανεξαρτητοποιούμαι και όχι ανεξαρτοποιούμαι
ανεξεταστέος και όχι αναξεταστέος
αντεπεξέρχομαι και όχι ανταπεξέρχομαι
αντικαθίστανται και όχι αντικαθιστώνται
απαθανατίζω και όχι: αποθανατίζω
απαντά (π.χ. σε κείμενο) και όχι απαντάται
απαξιώ, απαξιοίς, απαξιοί / όχι: απαξιείς, απαξιείς
απαρέγκλιτος και όχι απαρέκλιτος
απαρχαιωμένος και όχι απαρχειωμένος
απαυδήσει (έχω απαυδήσει) και όχι έχω απηυδήσει, αλλά: απηύδησα, απηυδισμένος
απεμπολώ και όχι απεμπολίζω
απογοήτευση και όχι απαγοήτευση
απογοητεύω και όχι απαγοητεύω
αποδιοπομπαίος και όχι αποδιοπομπιαίος
αποκαθίστανται και όχι αποκαθιστώνται
αποκατεστάθη και όχι απεκατεστάθη
αποκτώνται και όχι αποκτούνται
απολαύει της εμπιστοσύνης και όχι απολαμβάνει
απολωλός (το) και όχι το απολωλόν
αποσιωπώμενος και όχι αποσιωπούμενος
αποτάθηκα, θα αποταθώ και όχι αποτάνθηκα, θα αποτανθώ
αποτίνω (φόρο τιμής) και όχι αποτίω.
άρδευση και όχι άρδρευση
αρεοπαγίτης και όχι αεροπαγίτης
αρχαιρεσίες και όχι αρχιερεσίες
ασχολούμαστε, ασχολούμασταν και όχι: ασχολιόμαστε
αυτοκινητικό δυστύχημα και όχι αυτοκινητιστικό δυστύχημα. Αλλά αυτοκινητιστικοί αγώνες.
αφλογιστία και όχι αφλογισία
γενεαλογικός και όχι γενεολογικός
γενετικό και όχι γεννητικό
δεισιδαιμονία και όχι δεισδαιμονία
διαλευκαίνω και όχι διαλευκάνω (αλλά θα διαλευκάνω)
διανοήθηκαν η διενοήθησαν και όχι διανοήθησαν
διαπρύσιος και όχι διαπύρσιος
διατίθενται και όχι διατίθονται
διελκυστίνδα και όχι διελκυνστίδα
διηθώ και όχι διηθίζω
είμαστε: οριστική ή υποτακτικη (να, όταν, για να) ενεστώτα / ήμαστε: οριστική παρατατικού. Το ίδιο ισχύει και για το είστε (οριστ. ή υποτ. Ενεστώτα) και το ήσαστε (οριστ. παρατατικού)
εισέπραξα και όχι είσπραξα
εκτίνω ποινή και όχι εκτίω
ελλοχεύω και όχι ελογχεύω
εμβάθυνση και όχι εμβάνθυνση
εμφορούμαι και όχι ευφορούμαι
ενάλιος και όχι ενιάλιος
εντρυφώ, εντρυφάς, εντρυφά και όχι εντρυφείς...
εξεπλάγην και όχι εκπλάγηκα
εξέφρασα και όχι έκφρασα
εξοκέλλω και όχι εξοκείλλω / αόρ.: εξώκειλα
επίμονος και ποτέ επίμων (αλλά πείσμων)
επλήγη (προτιμότερο από το πλήχτηκε)
εποχικός και όχι εποχιακός
ευρεία χρήση και όχι ευρέα χρήση
θα επιστήσω και όχι θα εφιστήσω
ινστιτούτο και όχι ινσντιντούτο
καίριος και όχι καίρεος
Καραϊβική και όχι Καραβαϊκή
καταπατούνται και όχι καταπατώνται
καταχωρίζω (σε φακέλους), καταχώρισα και όχι καταχωρώ, καταχώρησα
καταχώριση (σε φακέλους) και όχι καταχώρηση
κατονομάζω και όχι κατανομάζω
κοινολογώ και όχι κοινωνιολογώ
κοινοτοπία, κοινότοπος και όχι κοινοτυπία, κοινότυπος
κομπλιμέντο και όχι κοπλιμέντο
κραδαίνω και όχι καρδαίνω
λιποβαρής και όχι ελλιποβαρής
μεγέθυνση, μεγεθυσμένος και όχι μεγένθυση ή μεγένθυνση, μεγενθυμένος
μεγεθύνω και όχι μεγενθύνω
μεσοτοιχία και όχι μισοτοιχία
μπομπονιέρα και όχι μπουμπουνιέρα
μύες (οι) / όχι: οι μυς / αλλά τους μυς"
Νηρηίδες και όχι Νηιρίδες
Οκτώβριος και όχι Οκτώμβριος
ορεσίβιος και όχι ορεισίβιος
οστεομυελίτιδα και όχι οστεομελίτιδα
όσφρηση και όχι όσφρηνση
παλιρροϊκός και όχι παλοιρριακός
παραγάγω (να): (υποτ.αορ. του ρ. παράγω) και όχι να παράξω (Ορ. αορ.: παρήγαγα, παρήγαγες, παρήγαγε, παραγάγαμε, παραγάγατε, παρήγαγαν / όλοι οι χρόνοι: Εν.: παράγω / Παρατ.: παρήγα / Εξακολ. Μελ.: θα παράγω / Συνοπτ. Μελ.: θα παραγάγω / Αορ.: παρήγαγα / Παρακ: έχω παραγάγει / Υπερσ.: είχα παραγάγει / Συντ. Μελ: θα έχω παραγάγει... τα ίδια ισχύουν και για τα υπόλοιπα παράγωγα ρήματα του "άγω": ανάγω, απάγω, διάγω, ενάγω, εξάγω, συνάγω, υπάγω...)
παρεισφρέω, παρεισέφρησα και όχι παρεισφρύω, παρεισέφρυσα
παρεμπιπτόντως και όχι παρεπιπτόντως
παρεξηγώ και όχι παραξηγώ
παρονομαστής και όχι παρανομαστής
παρωνυχίδα και όχι παρανυχίδα
πελιδνός και όχι πλεδινός ή πελινδός
περιβαλλοντολόγος και όχι περιβαλλοντόγος
περιθάλπω και όχι περιθάλπτω
περίπολος (η) και όχι το περίπολο
περισυλλέγω (αόρ. περισυνέλεξα) και όχι περισυνελλέγω
πετρελαϊκός και όχι πετραλαιικός ή πετραλαϊκός
πετρελαιοειδή και όχι πετραλαοειδή (!)
πηχυαίος και όχι πηχαίος
πληρώ, πληροίς, πληροί / όχι: πληρείς, πληρεί
πνευμονολόγος και όχι πνευμονιολόγος
πολιομυελίτιδα και όχι πολιμελίτιδα
προβλήτα (η) και όχι (το αρχ.) ο προβλήτας
προγεννητικός και όχι προγενετικός
προήχθην (προτιμότερο από το προάχθηκα)
προοιωνίζομαι (π.χ. …την καταστροφή) και όχι προιωνίζω
προπετής και όχι προπέτης
προσδοκώ, προσδοκάς, προσδοκά / όχι: προσδοκείς...
ρολό (χαρτιού) και όχι ρολός
Σαπφώ (η), της Σαπφούς ή της Σαπφώς / όχι: της Σαπφώ / όμως "της Γωγώς"
σιωπάς, σιωπά, (των) σιωπώντων) και όχι σιωπείς, σιωπεί, (των) σιωπούντων
στενοχωρώ και όχι στεναχωρώ
συγγνώμη και όχι συγνώμη
συγχρωτίζομαι και όχι συχνωτίζομαι
συγχωρώ και όχι συχωρώ ή συνχωρώ
συμπαρομαρτούντα και όχι συμπαρομαρτυρούντα ή συμπαραμαρτούντα
συνδαιτυμόνας και όχι συνεδαιτημόνας
συνέβη (προτιμότερο από το συνέβηκε)
συνέθεσα και όχι σύνθεσα
συνελήφθη και όχι συλλήφθηκε
συνονθύλευμα και όχι συνοθύλευμα
σωλήνας (ο) και όχι η σωλήνα
τέξεται και όχι τεύξεται
τίθενται και όχι τίθονται
τιρμπουσόν και όχι τριμπουσόν
τυρβάζω και όχι τρυβάζω
υπερωκεάνιο και όχι υπερωκειάνιο
υπηρεσία και όχι υπερεσία ή υπερησία ή υπηρησία
υποβολιμαίος και όχι υποβολιμιαίος
υποθάλπω και όχι υποθάλπτω
υποθηκοφυλακείο κι όχι υποθηκοφυλάκιο
Φινλανδία και όχι Φιλανδία
χαράχτηκε και όχι χαράκτηκε (αλλά, χαρακτήρας)
χειρουργός και όχι χειρούργος
χλοοτάπητας και όχι χλωροτάπητας κλπ
χρειώδη (τα) και όχι τα χρεώδη
χρυσοποίκιλτος και όχι χρυσοποικίλητος
ψήφος (η) και όχι ο ψήφος
ωρίμαση και όχι ωρίμανση

6 σχόλια:

  1. Mπαίνω με το δεξί επιτέλους και επισήμως! Φέρνω και τα γλυκάκια μου να σας τρατάρω κάτι! Πολύ ωραίο μπλογκ! Να μαθαίνουμε ωραία πράγματα κύριε Βασίλη μας!
    Επί τη ευκαιρία, έλα να δεις ένα ωραίο και ζωντανό σχολείο! Θα σου αρέσει!
    http://lykeio6o.blogspot.com/

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Κική, σ΄ ευχαριστώ για την "είσοδο" και το ¨τρατάρισμα".
    Όσον αφορά στο συγκεκριμένο σχολείο, αυτό είναι το σχολείο του μέλλοντος: φαντασία, έμπνευση, δημιουργία και εξωστρέφεια... αυτά είναι τα μόνα αξιόπιστα υλικά... και πάνω σ΄ αυτά πρέπει να επενδύσουμε!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Να προσθέσουμε στην όμορφη αυτή λίστα και το
    παραγάγω και όχι παράξω

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Εχαριστώ Ίωνα για την εύστοχη παρατήρηση. Το εντάσσω αμέσως στη λίστα. Η λίστα είναι υπό διαμόρφωση και οι παρατηρήσεις ή επισημάνσεις των επισκεπτών είναι το α και το ω για τη διαμόρφωσή της.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Δάσκαλε. Είναι "καλλίτερα" ή είναι "καλύτερα"; Κάποιοι αγαπούνε το πρώτο, κάποιοι το δεύτερο κάποιοι και τα δύο.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Φίλε Ίωνα, για τη λέξη αυτή υπάρχει, πράγματι, έντονη διαμάχη!
    Θεωρώ πως η ορθότερη γραφή είναι με -ύτερα, διότι στηρίζεται πάνω σε ένα γνωστό και επιστημονικά απόδεκτό γλωσσολογικό φαινόμενο, τον αναλογικό σχηματισμό (=δημιουργία ή μεταβολή ενός γλωσσικού στοιχείου βάσει της επίδρασης άλλων, ευρύτερα γνωστών και σημασιολαγικά συγγενών).
    Οπότε, το "καλύτερα" σχηματίζεται κατ΄ αναλογία με τα "βαθύτερα, ταχύτερα, ευρύτερα κ.λπ".
    Και τον κατ΄ αναλογία αυτόν σχηματισμό τον εισάγαγε ο Γ. Χατζηδάκις το 1888, αντί του "καλλίτερα"
    Οι δε προσπάθειες κάποιων να το ετυμολογήσουν από το συγκρητικό "καλλίων" ή το επίρρημα "κάλλιον", δεν είναι 100% άστοχες, αλλά μάλλον άσκοπες, δεδομένου ότι το "καλύτερος" έχει καταγραφεί ως ορθό από το κοινό γλωσσικό αίσθημα. Και όχι βέβαια αυθαίρετα, αλλά βάσει του ίδιου "γλωσσικού νόμου" (αναλογία) που μετέβαλε το "πατρών" σε "πατέρων".
    Υ.Γ. Το ίδιο συνέβη και με τα:
    πρώτος<πρωτύτερος / μεγάλος<μεγαλύτερος / κοντός<κοντύτερος / χοντρός<χοντρύτερος (βέβαια για τις λέξεις αυτές δεν υπάρχουν αρχαίοι τύποι)

    ΑπάντησηΔιαγραφή