Mάης ’68 – Συνθήματα

Γιώργος Φρυγανάκης:Μάης '68-Συνθήματα
13.5.2008 agonigrammi

«Νέος θα πει να είσαι αυθόρμητος, να μένεις κοντά στις πηγές της ζωής, να μπορείς να ορθώνεσαι και να τραντάζεις τις αλυσίδες ενός φθαρμένου πολιτισμού, να τολμάς αυτό που οι άλλοι δεν έχουν το κουράγιο να επιχειρήσουν».
Ο ορισμός αυτός της νεότητας από τον Τόμας Μαν βρήκε την πιστότερη επιβεβαίωσή του στο κίνημα του Μάη του 1968 στη Γαλλία. Ένα κίνημα αυθόρμητο, δυναμικό, ιδεαλιστικό, ρομαντικό, παράδοξο, ετερόκλητο, πολύχρωμο, όπως κάθε κίνημα, και αρκετά ακραίο σε κάποιους χρωματισμούς του. Ένα κίνημα που στο πέρασμα των 40 χρόνων έγινε μύθος με πολλές ερμηνείες, συχνά αντιφατικές λόγω κάποιων αποχρωματισμών ή επιχρωματισμών του.
Ο Μάης του ’68 δεν ήταν μόνο συγκρούσεις αστυνομικών και φοιτητών-εργατών, οδοφράγματα, κοκτέιλ Μολότωφ, δακρυγόνα, καταλήψεις, διαδηλώσεις συμπαράστασης (800.000 διαδηλωτές στο πλευρό των φοιτητών στην αντιγκωλική διαδήλωση της 13ης Μάη), απεργίες (10 εκατομμύρια εργάτες στις απεργίες της 20ης Μάη σ’ όλη τη χώρα), συλλήψεις, αιματοχυσίες (2000 τραυματίες και πέντε νεκροί φοιτητές)…Ήταν παράλληλα και λόγος, λόγος ιδιαίτερα συνθηματικός.
Τα συνθήματα που άνθισαν το γαλλικό Μάη γεμίζοντας τους τοίχους και την ατμόσφαιρα του Παρισιού ήταν ευρηματικά, χιουμοριστικά, ειρωνικά, κρουστικά, ποιητικά, στοχαστικά, αποφθεγματικά, ακόμη και “ακρωτηριασμένα” λόγω της συντομογραφίας. Όλα όμως κινούνταν στην ίδια καταγγελτική γραμμή κατά του κατεστημένου, της αυταρχικής εξουσίας κάθε μορφής, του καταναλωτισμού, των διακρίσεων φύλων και φυλών, της αυθεντίας, της μελλοντολογίας, της εκμετάλλευσης, της ανεργίας, του πουριτανισμού, της κοινωνικής υποκρισίας, της αφύσικης ζωής, της αλλοτρίωσης, του απάνθρωπου σωφρονιστικού συστήματος, της ανούσιας εκπαίδευσης, αλλά και κατά του πολέμου στο Βιετνάμ ή της πείνας του Τρίτου Κόσμου. Σε κείνη την εκρηκτική ατμόσφαιρα, η συνθηματολογία λειτούργησε πιο σαγηνευτικά από την όποια επιχειρηματολογία και πιο εμπρηστικά από τις βόμβες Μολότωφ. Η “αληταρία”, όπως αποκαλούσε ο στρατηγός Ντε Γκωλ τους…εραστές του ονείρου, έδειξαν μεγάλη έμπνευση και μαεστρία στην επίκληση στο συναίσθημα και στη λογική του δέκτη.
Τα κυριότερα από τα συνθήματα αυτά εξακολουθούν να επιβιώνουν ακόμα και σήμερα στη συλλογική μνήμη, στους τοίχους ή τις εκθέσεις των μαθητών και να διατηρούν την ακτινοβολία τους. Έστω κι αν ο αντίπαλος θριάμβευσε εκλογικά στη Γαλλία τον επόμενο μήνα με το σύνθημα: «Μεταρρυθμίσεις, ναι. Χάος, όχι». Έστω κι αν κάποιοι από τους εκφραστές τους, βιώνοντας την αποτυχία της ουτοπίας, μεταστράφηκαν και ενσωματώθηκαν στο ίδιο το σύστημα που πολέμησαν, όπως συμβαίνει σε όλα τα κινήματα. Έστω κι αν αποδείχτηκε στο σκληρό παρισινό πεδίο ότι δεν αρκεί το όνειρο. Ίσως, γιατί τα συνθήματα αυτονομήθηκαν και ταξιδεύουν στο χρόνο σαν… “αληταρία”.

Αλλά και αν ακόμα ξεθωριάσουν τα συνθήματα, ως θύματα αυτής της αυτονόμησης ή της κακέκτυπης απομίμησης της δράσης που τα γέννησε, ο «Μάης του ’68» δεν πρόκειται να ξεθωριάσει ως εμβληματική έκφραση της σύγκρουσης των γενεών, του νέου με το παλιό, του προοδευτικού με το συντηρητικό, του ονείρου με την πραγματικότητα. Ως τροφοδότης του “αντίπαλου δέους”…
Είναι φυσικό, λοιπόν, ο απόηχος του γαλλικού Μάη να σαρκάζεται τον κάθε Σαρκοζί, που βιάζεται «να τελειώνουμε με το Μάη». Γιατί η φύση των νέων δεν έχει τελειωμό. Και όπως κάθε φύση, δεν νικιέται, αλλά εκδικιέται…
Συνθήματα του Μάη ’68:
« Ακόμη κι αν κόψουν όλα τα λουλούδια η Άνοιξη θα έλθει» – «Αλλάξτε τη ζωή» – «Απολαύστε τη ζωή εδώ και τώρα» – «Ας είμαστε ρεαλιστές, ας ζητούμε το αδύνατο» - «Αν έχουμε ελπίδα, τη χρωστάμε σ’ αυτούς που δεν έχουν καμία» – «Απαγορεύεται το απαγορεύειν» – «Απολαύστε χωρίς φρένο» – «Αυτοί που δουλεύουν πλήττουν όταν δεν δουλεύουν. Αυτοί που δεν δουλεύουν δεν πλήττουν ποτέ» – «Αφήστε το φόβο του κόκκινου στα κερασφόρα ζώα» – «Άντρες, το σιδέρωμα είναι μια καλή άσκηση»
«Βιάστε την alma mater σας»
«Γράψτε παντού! Πριν γράψετε, μάθετε να σκέφτεστε» – «Γονείς , μην κάνετε τα παιδιά σας σαν τα μούτρα σας»
«Δέκα χρόνια αρκεί» (για την εξουσία του Ντε Γκωλ) – «Δεν θέλουμε έναν κόσμο όπου η βεβαιότητα ότι δεν θα πεθάνουμε από ασιτία ανταλλάσσεται με τη βεβαιότητα ότι θα πεθάνουμε από πλήξη» – «Δεν είναι παρά μόνο μια αρχή, ας συνεχίσουμε» – «Δεν θέλουμε να γίνουμε σαν εσάς» – «Δεν υπάρχουν επαναστατικές σκέψεις, μόνο πράξεις»
«Είμαστε όλοι Γερμανοεβραίοι» (: αντίδραση στην αφαίρεση της γαλλικής ιθαγένειας από το Γαλλογερμανό Ντανιέλ Κον – Μπεντίτ, ηγέτη της εξέγερσης των φοιτητών) – «Εργαζόμενοι όλων των χωρών, απολαύστε» – «Είμαστε όλοι ανεπιθύμητοι» – «Έσω νέος και σιώπησε» – «Έχω κάτι να πω, αλλά δεν ξέρω τι» – «Εκατομμυριούχοι όλων των λαών ενωθείτε, ο άνεμος γυρνάει»
«Ζωή χωρίς νεκρούς χρόνους, ηδονή χωρίς εμπόδια» – «Ζωή όχι επιβίωση» – «Ζήστε το παρόν»
«Η φαντασία στην εξουσία» – «Η εξουσία βρίσκεται στην κάννη του τουφεκιού» – «Η ποίηση είναι στους δρόμους» – «Η οικονομία είναι τραυματισμένη, άφησέ τη να ψοφήσει» – «Η μικρή υποχώρηση είναι μεγάλη συνθηκολόγηση» – «Η μπουρζουαζία δεν έχει άλλη ηδονή, παρά να καταστρέφει τις άλλες» – «Η ντροπή είναι αντεπαναστατική» – «Η μόνη αλήθεια είναι επαναστατική, θέλω να ζήσω τώρα» – «Η ομορφιά στους δρόμους» (σε μια από τις ιστορικές αφίσες που έφτιαξαν οι σπουδαστές των καλών τεχνών) – «Η δράση δεν πρέπει να είναι αντίδραση αλλά δημιουργία» – «Η πλήξη είναι αντιεπαναστατική»

«Θέλουμε να ζήσουμε» – «θα σας πεθάνουν οι ανέσεις» – «Θεέ, υποψιάζομαι ότι είστε αριστερός διανοούμενος»
«Καθηγητές, μας γερνάτε» – «Κάτω τα λύκεια στρατώνες» – «Κάτω η κοινωνία του θεάματος και του εμπορίου» – «Κάτω η κοινωνία της κατανάλωσης» – «Κοιτάξτε μπροστά»
«Μετρό, δουλειά, τηλεόραση και νάνι» – «Μην παίρνετε πια το ασανσέρ, πάρτε την εξουσία» – «Μη με απελευθερώνεις, θα φροντίσω ο ίδιος» – «Μιλήστε στους γείτονές σας»
«Να ερωτευτείς ένα ρυθμό ανάπτυξης 5%» – «Να κηρύξετε την πόλη σε κατάσταση διαρκούς ευτυχίας»
«Ξεχάστε ό,τι σας έχουν μάθει. Αρχίστε να ονειρεύεστε» – «Ξεκουμπώστε το μυαλό σας τόσο συχνά όσο και το παντελόνι σας»
«Ο λόγος είναι βόμβα Μολότωφ» – «Ο επαναστάτης είναι ένας ακροβάτης του ονείρου» – «Όσοι εγκαταλείπουν την επανάσταση σκάβουν έναν τάφο» – «Όσο περισσότερο κάνω επανάσταση, τόσο περισσότερο θέλω να κάνω έρωτα» – «Οι νέοι κάνουν έρωτα, οι γέροι αισχρές χειρονομίες» – «Οι προκαταλήψεις είναι οι κολώνες της εξουσίας» – «Οι ανέσεις είναι το όπιο του λαού» – «Όσο περισσότερο καταναλώνεις, τόσο λιγότερο ζεις» – «Όταν η εθνοσυνέλευση μετατρέπεται σε αστικό θέατρο, τότε τα αστικά θέατρα πρέπει να μετατραπούν σε Εθνοσυνελεύσεις» – «Ο εκπαιδευτής πρέπει να εκπαιδευτεί»
«Πάρε τηλέφωνο τη μοναξιά σου ή βγες ξανά στους δρόμους της φωτιάς» – «Πάρτε τις επιθυμίες σας για πραγματικότητα» – «Προσοχή! Οι τοίχοι έχουν αυτιά και τα αυτιά έχουν τοίχους» – «Πρέπει συστηματικά να ερευνούμε το τυχαίο»
«Συμμετέχω, συμμετέχεις, συμμετέχει, συμμετέχουμε, συμμετέχετε…αυτοί κερδίζουν» – «Σύντροφε, ο παλιός κόσμος είναι πίσω» – «Στην επανάσταση υπάρχουν αυτοί που την κάνουν και αυτοί που επωφελούνται» -
«Τα ζώα έχουν ψυχή, εσείς όχι»(για τους εκμεταλλευτές) – «Τα θέλουμε όλα αμέσως τώρα» – «Τρέχα σύντροφε, σε καταδιώκει ο παλιός κόσμος» – «Το να σου λείπει η φαντασία είναι να μη φαντάζεσαι την έλλειψή της» – «Το να επιθυμεις είναι καλό, το να πραγματοποιείς την επιθυμία σου καλύτερο»
«Φωνάξτε, δημιουργείστε ή ψοφήσετε»
«Χάσου, αντικείμενο»
(Τα συνθήματα παρατέθηκαν αλφαβητικά και χωρίς καμιά διαβάθμιση. Ο αναγνώστης όμως μπορεί να κάνει τις δικές του συμπληρώσεις και τους δικούς του συνδυασμούς, σχηματίζοντας άλλες συνθέσεις, θεματικές ή ποιητικές ακόμη)