Το άγχος των εξετάσεων
ΚΕΙΜΕΝΟ
Οι σπουδές ως κοινωνική επένδυση
(ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ: www.tovima.gr)
Για τα ελληνικά δεδομένα, το ερώτημα αν αξίζει να πάει κάποιος στο πανεπιστήμιο μοιάζει ρητορικό. Σε μια χώρα, όπου οι εισαγωγικές εξετάσεις για το πανεπιστήμιο αποτελούν σταθερή πηγή ειδησεογραφίας, αναλύσεων και σχολιασμών, είναι προφανές ότι υπάρχει ευρεία κοινωνική συναίνεση σχετικά με τη σημασία του γεγονότος καθεαυτού και την αξία της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης κατ΄ επέκταση. Είναι ενδεικτικό ότι τα αποτελέσματα, οι βάσεις, ακόμη και τα θέματα των εισαγωγικών εξετάσεων τροφοδοτούν εντυπωσιακά πρωτοσέλιδα στις εφημερίδες. Συνεπώς, η ελληνική κοινωνία έχει απαντήσει θετικά στο ερώτημα αν αξίζει να μπει κάποιος στο πανεπιστήμιο. Το ερώτημα που θα έπρεπε λοιπόν να τεθεί, αφορά όχι το αν αξίζει αλλά γιατί αξίζει- σωστότερα, γιατί υπάρχει η γενικευμένη πεποίθηση ότι αξίζει- να αποκτήσει κάποιος πανεπιστημιακή εκπαίδευση.
Ωστόσο, η παρούσα συγκυρία νομιμοποιεί ένα παρόμοιο ερώτημα για δύο λόγους: Πρώτον, η οικονομική κρίση υπονομεύει το κύρος των πανεπιστημιακών πτυχίων,εφόσον αυτά δεν εξασφαλίζουν πλέον μια θέση στην αγορά εργασίας. Δεύτερον, η συστηματική απαξίωση του δημοσίου πανεπιστημίου τα τελευταία χρόνια μέσα από εικόνες καταστροφής και χάους επίσης διασαλεύει το κύρος της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης. Η διπλή αυτή αμφισβήτηση επιτείνεται εξάλλου από το γεγονός ότι, για την είσοδο στο πανεπιστήμιο, η ελληνική οικογένεια έχει επενδύσει σημαντικό χρηματικό ποσό και ο υποψήφιος ή η υποψήφια έχει καταναλώσει δυσανάλογα μεγάλο κόπο, σωματικό και ψυχικό.
Παρά τη φαινομενική αντίφαση, η διάχυτη αμφισβήτηση δεν ακυρώνει την κατ΄ ουσίαν αξιοδότηση της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης. Αντίθετα, οφείλεται ακριβώς σε αυτήν. Δηλαδή, επειδή στο πανεπιστημιακό πτυχίο έχουν επενδυθεί πολύπλευρες προσδοκίες, δυσανάλογα υψηλές για κάποιους- στοιχείο που εξηγεί και τη χρηματική επένδυση- η απαξίωσή του οδηγεί σε σθεναρότερη κριτική και μεγαλύτερη απογοήτευση. Η επένδυση στην εκπαίδευση έχει συνδεθεί με την προσδοκία κοινωνικής ανόδου, ιδιαίτερα στα αγροτικά και στα μικροαστικά στρώματα.
Πράγματι, από την ίδρυση του πρώτου πανεπιστημίου στην Αθήνα το 1837, η αξιοδότηση της εκπαίδευσης εν γένει και της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης ειδικότερα αποτέλεσε σταθερό χαρακτηριστικό της ελληνικής κοινωνίας. Το όραμα ενός πανεπιστημιακού πτυχίου έγινε ακόμη πιο εφικτό την εποχή της Μεταπολίτευσης, με τις εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις που προωθούσαν τον εκδημοκρατισμό της εκπαίδευσης και τον γοργό πολλαπλασιασμό των πανεπιστημιακών σχολών (νέα πανεπιστήμια αλλά και «ανωτατοποιήσεις»). Η έλλειψη στρατηγικού σχεδιασμού στην ανάπτυξη και στην εξάπλωση των πανεπιστημιακών τμημάτων οδήγησε ωστόσο σε έναν ανορθολογικό πληθωρισμό πτυχίων που απονέμονταν μαζικά και που το κύρος τους υποβαθμιζόταν συνεχώς. Η υψηλή ανεργία των πτυχιούχων επιδείνωνε την εικόνα της «αναποτελεσματικότητας» της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης.
(Διασκευασμένο κείμενο της Χριστίνας Κουλούρη, καθηγήτριας Νεότερης Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου)
ΘΕΜΑΤΑ
Α. Διαβάσατε το κείμενο αυτό στη συγκεκριμένη εφημερίδα και αποφασίσατε να το παρουσιάσετε συνοπτικα (100 περίπου λέξεις) στην τάξη σας. Να γράψετε στο τετράδιό σας το σχετικό κείμενο (Μον. 25)
Β1. Ποιο ρόλο διαδραματίζουν στη συνοχή του κειμένου οι παρακάτω λέξεις: ακόμη και, Ωστόσο, εφόσον, Δεύτερον, επειδή (Μον. 10)
Β2. Να γράψετε από ένα συνώνυμο για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: συναίνεση, υπονομεύει, διασαλεύει, προσδοκίες, μεταρρυθμίσεις (Μον. 5)
Β3. Να βρείτε τη δομή και τον τρόπο με τον οποίο οργανώνεται ο λόγος στην τρίτη παράγραφο του κειμένου: «Παρά τη φαινομενική αντίφαση... ιδιαίτερα στα αγροτικά και στα μικροαστικά στρώματα.» (Μον. 10)
Β4. Να αναπτύξετε σε μία παράγραφο 100 περίπου λέξεων τη φράση: «Η υψηλή ανεργία των πτυχιούχων επιδείνωνε την εικόνα της «αναποτελεσματικότητας» της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης.» (Μον. 10)
Γ. Σε ένα κείμενο, το οποίο πρόκειται να δημοσιευτεί στο ηλεκτρονικό περιοδικό που βγάζει το σχολείο σας, διατυπώνετε τις σκέψεις και τους προβληματισμούς σας για τις επιπτώσεις που έχει στη ζωή των μαθητών το άγχος των εξετάσεων για εισαγωγή σε κάποια σχολή των ΑΕΙ, και μάλιστα σε σχολή που συνήθως απαιτεί υψηλή βαθμολογία, και προτείνετε τρόπους ώστε το σχολείο να πάψει να δημιουργεί και να αυξάνει το άγχος αυτό των μαθητών. (Μον. 40)
Καλή επιτυχία
Βασίλης Πρασσάς
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου