Προτεινόμενα θέματα πανελληνίων 2013 (Έκθεση: Ανθρωπισμός και Οικολογία) / SOS θέματα 2013

ΚΕΙΜΕΝΟ

Η κρίση που ζούμε θα βγάλει αναγκαστικά σε νέα μονοπάτια, σκέψης, συμπεριφοράς  και τελικά  πολιτικής δράσης. Σήμερα υπάρχει σύγχυση και το ξεκαθάρισμα, κυρίως στο μυαλό μας, θα πάρει χρόνο. Βασικές έννοιες καταπίπτουν, βεβαιότητες δεκαετιών εξατμίζονται, κατοχυρωμένοι θεσμοί αχρηστεύονται. Ποιο είναι το κύριο θέμα; Ο άνθρωπος και η σχέση του με την κοινωνία και τη φύση.

Η πολιτική, η οικονομία, η διοίκηση, όλοι χωρίς εξαίρεση, ξέχασαν αυτόν που θα έπρεπε να υπηρετούν: τον άνθρωπο. Ο άνθρωπος, ο πολίτης, πρέπει λογικά να είναι στο κέντρο του ενδιαφέροντος των δημοσίων πολιτικών. Το σημερινό οικονομικό και πολιτικό σύστημα λειτουργεί αυτόνομα, έχει απομακρυνθεί από την κοινωνία και τα προβλήματά της κι έχει ως αυτοσκοπό την επιβίωσή του. Οι κοινωνικές αδικίες είναι κατάφωρες, οι ανισότητες έγιναν προκλητικές, η συγκέντρωση του πλούτου εξοργιστική, ενώ η δημόσια διοίκηση και ειδικά η αγορά, όπως λειτουργούν σήμερα, δεν ενδιαφέρονται για την επίλυση των  μεγάλων  κοινωνικών ζητημάτων.

Οι  πολιτικές που αφορούν τα βασικά δημόσια αγαθά, υπαγορεύονται και υπακούουν στη λογική των κερδοσκόπων, στον άκρατο ανταγωνισμό, στην μονοδιάστατη ανάπτυξη που έφερε την καταστροφή. Η Δημοκρατία, η Πολιτεία, η Οικονομία, πρέπει να ξαναβρούν την κοινωνική τους αποστολή. Το ζητούμενο σήμερα είναι η κοινωνική χρησιμότητα και η  ανθρώπινη διάσταση της πολιτικής. Αρχές και αξίες, δικαιώματα και υποχρεώσεις, ποιότητα ζωής και περιβάλλον, βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη, όλα πρέπει να τα ξανασκεφθούμε.

Είναι επείγον να συμφωνήσουμε και να δημιουργήσουμε μια Πολιτεία Αξιοπρέπειας, μια Δημοκρατία Ανθρωπιάς. Αυτό συνεπάγεται εμπέδωση αρχών, ήθους και κράτους δικαίου. Η ηθική διάσταση της πολιτικής πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο δημόσιας συζήτησης. Περισσότερο από ποτέ άλλοτε, έχουμε ανάγκη από μια πολιτική αντιπροσώπευση και από μια αγορά στην υπηρεσία των ανθρώπων. Το παλιό σύστημα τέλειωσε και τώρα πρέπει να φτιάξουμε το νέο. Κράτος, οικονομία, κοινωνία, πολι­τική, θεσμοί, νοοτροπίες και πρακτικές, σε μια νέα σύνθεση με επίκεντρο τον άνθρωπο.

Ειδικά σε ό,τι αφορά τη φύση, την οικολογική ισορροπία και τη διάσωση των δικαιωμάτων των μελλοντικών γενιών, πρέπει να είμαστε γενναιόδωροι και έντιμοι. «Οικολογία και ανθρωπισμός, στην προοπτική του ελληνικού πνεύματος και της ελληνικής φιλοσοφίας είναι έννοιες αδιαχώριστες». Αυτό τόνισε ο  καθηγητής πολιτικών επιστημών Γεώργιος Κ. Βλάχος στην ομιλία του στην Ακαδημία Αθηνών, όταν ανέλαβε την Προεδρία της. Το κείμενο της ιστορικής εκείνης ομιλίας δημοσιεύθηκε στον «Οικονομικό Ταχυδρόμο», στις 16 Μαΐου 1996, με τίτλο «Το παρόν και το μέλλον του ελληνισμού». Τεκμηρίωνε, ο αείμνηστος Γ. Κ. Βλάχος, με απλά και πειστικά επιχειρήματα, μια θέση που παρουσιάζει σήμερα τεράστιο ενδιαφέρον. Πράγματι η εξέλιξη της παγκοσμιοποιημένης  οικονομίας και του χρηματο-πιστωτικού καπιταλισμού υποσκάπτουν δύο κύρια στοιχεία, αυτά της οικολογικής ισορροπίας και της κοινωνίας ελευθέρων ανθρώπων. Και στα δύο καλείται η πολιτική, η κοινωνία και ο πολίτης να απαντήσουν, με νηφαλιότητα, με διάλογο, με περίσκεψη. Και τα δύο επηρεάζουν άμεσα το παρόν και το μέλλον, την ποιότητα ζωής και την ισορροπία του πλανήτη.

Αθανάσιος Θεοδωράκης / http://manifestomag.wordpress.com

ΘΕΜΑΤΑ

Α. Να γράψετε ένα κείμενο 110 περίπου λέξεων, το οποίο θα αποδίδει περιληπτικά το περιεχόμενο του παραπάνω κειμένου. Το κείμενο αυτό πρόκειται να το αναρτήσετε στη σχολική σας ιστοσελίδα (Μον. 25)  

Β1. Να βρείτε τον τρόπο ανάπτυξης της 2^ης παραγράφου του κειμένου (Μον. 7)

Β2. Να βρείτε δύο τρόπους πειθούς στους οποίους καταφεύγει ο συντάκτης για να πετύχει τους στόχους του και να εξηγήσετε πως οι συγκεκριμένοι τρόποι πειθούς υπηρετούν τους στόχους αυτούς. (Μον. 8) 

Β3. Να γράψετε από ένα συνώνυμο και ένα αντώνυμο για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: σύγχυση, καταπίπτουν, αυτόνομα, υποσκάπτουν, νηφαλιότητα (Μον. 10)

Β4. Να αναπτύξετε σε μία παράγραφο 100 περίπου λέξεων το νόημα της φράσης: «Ειδικά σε ό,τι αφορά τη φύση, την οικολογική ισορροπία και τη διάσωση των δικαιωμάτων των μελλοντικών γενιών, πρέπει να είμαστε γενναιόδωροι και έντιμοι» (Μον. 10) 

Γ. Συμμετέχετε ως εκπρόσωπος του 15μελούς Συμβουλίου του σχολείου σας σε ημερίδα που διοργανώνει ο Δήμος σας με θέμα «οικολογία και ανθρωπισμός». Στην εισήγησή σας:

α) αναλύετε τη σχέση ανάμεσα στις δύο αυτές έννοιες, στην οικολογία και τον ανθρωπισμό και

β) προτείνετε τρόπους ώστε αυτές οι δύο αξίες να καλλιεργηθούν μέσα στο σύγχρονο σχολείο και να εμπεδωθούν από τους μαθητές. (Μον. 40)